الگوریتم‌های هوش مصنوعی به زودی به نقطه‌ای از خودسازی سریع می‌رسند که توانایی ما در کنترل آنها را تهدید می‌کنند و خطر بالقوه زیادی برای بشریت به همراه دارد.
یک نظرسنجی در سال 2023 از کارشناسان هوش مصنوعی نشان داد که 36 درصد از این نگرانند که توسعه هوش مصنوعی ممکن است منجر به “فاجعه در سطح هسته ای” شود. تقریباً 28000 نفر از جمله استیو وزنیاک، ایلان ماسک، مدیران اجرایی چندین شرکت هوش مصنوعی و بسیاری دیگر از فن‌آوران برجسته، نامه سرگشاده‌ای را امضا کرده‌اند که توسط مؤسسه آینده زندگی نوشته شده است، و از آنها درخواست توقف شش ماهه یا تعلیق پیشرفت‌های جدید کرده‌اند.
پیشنهاد مطالعه: معایب تولید محتوا با هوش مصنوعی
چرا همه ما از عواقب هوش مصنوعی نگران هستیم؟
مسئله کلیدی، بهبود عمیق و سریع در مکالمه میان محصول جدید «chatbots» پیشرفته، یا آنچه که از نظر فنی «مدل های زبان بزرگ» (LLM) نامیده می شود، است.
این شتاب سریع نوید می دهد که به زودی به “هوش عمومی مصنوعی” (AGI) منجر می شود و زمانی که این اتفاق بیفتد، هوش مصنوعی قادر خواهد بود بدون دخالت انسانی خود را بهبود بخشد. این کار را به همان روشی انجام می‌دهد که، برای مثال، هوش مصنوعی AlphaZero گوگل یاد گرفت که چگونه شطرنج را بهتر از بهترین انسان‌ها یا دیگر شطرنج‌بازان هوش مصنوعی فقط در 9 ساعت از زمانی که برای اولین بار روشن شد، بازی کند. با میلیون ها بار بازی کردن خودش به این موفقیت دست یافت.
در آزمایش GPT-4، عملکرد بهتری نسبت به 90 درصد افراد شرکت کننده در آزمون وکالت یکنواخت داشت، یک آزمون استاندارد که برای صدور گواهینامه وکلا برای کار در بسیاری از ایالت ها استفاده می شود. این رقم در نسخه قبلی GPT-3.5 که بر روی مجموعه داده های کوچکتر آموزش داده شده بود، تنها 10 درصد افزایش داشت. آنها پیشرفت های مشابهی را در ده ها تست استاندارد دیگر پیدا کردند.
اکثر این آزمون ها آزمون های استدلال هستند. این دلیل اصلی است که محققان به این نتیجه رسیدند که GPT-4 «به طور منطقی می تواند به عنوان نسخه اولیه (و هنوز ناقص) یک سیستم هوش عمومی مصنوعی (AGI) در نظر گرفته شود.
این سرعت تغییر به همین دلیل است که هینتون به نیویورک تایمز گفت:
ببینید که پنج سال پیش چگونه بود و اکنون چگونه است. تفاوت را در نظر بگیرید و آن را پیش بینی کنید. این ترسناک است.
آیا کنترل هوش مصنوعی ممکن خواهد بود؟
هنگامی که هوش مصنوعی بتواند خود را بهبود بخشد، که ممکن است چند سال بیشتر نباشد، و در واقع می تواند اکنون در اینجا باشد، ما هیچ راهی نداریم که بدانیم هوش مصنوعی چه کاری انجام خواهد داد یا چگونه می توانیم آن را کنترل کنیم. این به این دلیل است که هوش مصنوعی فوق‌هوشمند (که طبق تعریف می‌تواند در طیف وسیعی از فعالیت‌ها از انسان‌ها پیشی بگیرد) می‌تواند با دستکاری انسان‌ها برای انجام اراده خود، حلقه‌هایی را در اطراف برنامه‌نویسان و هر انسان دیگری راه‌اندازی کند. همچنین این ظرفیت را خواهد داشت که در دنیای مجازی از طریق اتصالات الکترونیکی خود عمل کند و در دنیای فیزیکی از طریق بدن ربات ها عمل کند.
این به عنوان «مشکل کنترل» یا «مشکل هم ترازی» شناخته می‌شود (برای یک نمای کلی، به کتاب Superintelligence فیلسوف نیک بوستروم مراجعه کنید) و برای دهه‌ها توسط فیلسوفان و دانشمندانی مانند بوستروم، ست باوم و الیزر یودکوفسکی مورد مطالعه و استدلال قرار گرفته است.
چرا انتظار داریم که بتوانیم سیستم های هوش مصنوعی فوق هوشمند را کنترل کنیم؟ (نه، ما نمی‌توانیم به سادگی کلید خاموش را بزنیم، زیرا هوش مصنوعی فوق‌هوشمند به هر راه ممکن برای انجام این کار فکر کرده و اقداماتی را برای جلوگیری از خاموش شدن انجام خواهد داد.)
بیایید به این مشکل جور دیگر نگاه کنیم: یک هوش مصنوعی فوق‌هوشمند می‌تواند کاری را که یک تیم متشکل از 100 مهندس نرم‌افزار انسانی در یک سال یا بیشتر طول می‌کشد، در یک ثانیه انجام دهد. یا هر کاری را انتخاب کنید، مانند طراحی یک هواپیما یا سیستم تسلیحاتی پیشرفته جدید و هوش مصنوعی فوق هوشمند می تواند این کار را در حدود یک ثانیه انجام دهد.
هنگامی که سیستم‌های هوش مصنوعی در ربات‌ها ساخته می‌شوند، می‌توانند در دنیای واقعی به جای دنیای مجازی (الکترونیکی) با همان درجه از هوش فوق‌العاده عمل کنند و البته می‌توانند خود را در یک ابرانسان تکرار کنند و بهبود بخشند.
هر گونه دفاع یا حفاظتی که ما سعی می کنیم برای این “خدایان” هوش مصنوعی ایجاد کنیم، در مسیر رسیدن به خدایی، به راحتی توسط هوش مصنوعی پیش بینی شده و پس از رسیدن به وضعیت فوق هوش خنثی می شود. این همان معنای فوق باهوش بودن است.
ما قادر نخواهیم بود آنها را کنترل کنیم زیرا هر چیزی که فکر کنیم، آنها قبلاً به آن فکر کرده اند، میلیون بار سریعتر از ما. هر گونه دفاعی که ساخته‌ایم خنثی می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: آینده برنامه نویسی با هوش مصنوعی
آیا هوش مصنوعی با سطح هوشیاری صفر، کم خطر است؟
برخی استدلال می‌کنند که این LLMها فقط ماشین‌های اتوماسیونی هستند که هوشیاری صفر دارند، به این معنا که اگر هوشیار نباشند، شانس کمتری برای رهایی از برنامه‌نویسی‌شان دارند. حتی اگر این مدل های زبانی، در حال حاضر یا در آینده، اصلاً آگاه نباشند، این مهم نیست. برای ثبت، من موافقم که بعید است آنها در این مقطع آگاهی واقعی داشته باشند – اگرچه من همچنان در معرض حقایق جدید هستم.
صرف نظر از این، یک بمب هسته ای می تواند میلیون ها نفر را بدون هیچ گونه آگاهی بکشد. به همین ترتیب، هوش مصنوعی می‌تواند میلیون‌ها نفر را با هوشیاری صفر به روش‌های بی‌شماری از جمله استفاده بالقوه از بمب‌های هسته‌ای یا مستقیم (به احتمال بسیار کمتر) یا از طریق واسطه‌های دستکاری شده انسانی (به احتمال زیاد) بکشد.
بنابراین، بحث‌های مربوط به هوشیاری و هوش مصنوعی در بحث‌های مربوط به ایمنی هوش مصنوعی چندان مطرح نمی‌شود.
بله، مدل های زبان مبتنی بر GPT-4 و بسیاری از مدل های دیگر در حال حاضر به طور گسترده در حال پخش هستند. اما توقفی که برای آن درخواست شده است، توقف توسعه هر مدل جدید قدرتمندتر از 4.0 است – و در صورت لزوم می‌توان آن را با زور اجرا کرد. آموزش این مدل های قدرتمندتر به مزارع سرور و انرژی عظیم نیاز دارد. می توان آنها را تعطیل کرد.
نکاتی در مورد خطرات هوش مصنوعی
در اینجا، چند نکته در مورد خطرات احتمالی هوش مصنوعی آورده شده است:
الگوریتم‌های تبعیض‌زا
هوش مصنوعی ممکن است با داشتن الگوریتم‌هایی که به‌طور ناخودآگاه تبعیض اجتماعی ایجاد می‌کنند، به تعارض با اصول عدالت و برابری منجر شود. توسعه و استفاده از الگوریتم‌های منصفانه و بدون تبعیض اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تصمیم‌گیری نافذ
تصمیمات هوش مصنوعی ممکن است به ناپایداری و تبعیض در برخی از موارد منتهی شود. نحوه آموزش و تنظیم مدل‌های هوش مصنوعی به گونه‌ای که تصمیمات آنها از هرگونه تبعیض خودداری کنند، امری ضروری است.
ابهام در تصمیمات
هوش مصنوعی ممکن است در مواقعی با ابهامات مواجه شود که منجر به تصمیمات ناپایدار یا نادرست شوند. بهبود شفافیت و قابلیت تفسیر تصمیمات هوش مصنوعی، می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
خطرات امنیتی
هوش مصنوعی با خود تهدیدات امنیتی خاصی نیز همراه است:
- حملات سایبری: هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار قدرتمند در حملات سایبری مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند به سیستم‌ها و شبکه‌ها آسیب برساند.
- نفوذ به سیستم‌ها: ممکن است هکرها با استفاده از هوش مصنوعی به سیستم‌ها نفوذ کرده و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس را به دست آورند.
- دزدیده شدن اطلاعات: هوش مصنوعی می‌تواند در فرآیند دزدیده شدن اطلاعات حساس نقش ایفا کند و حریم خصوصی افراد را تهدید کند.
این تهدیدات نیازمند راهکارهای قوی امنیتی و مدیریت خطرات هستند تا ماشین‌ها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی با اطمینان و به‌صورت ایمن در محیط‌های مختلف عمل کنند.
پیشنهاد مطالعه: هوش مصنوعی چهره DeepSwap
تاثیرات منفی اقتصادی و اشتغال هوش مصنوعی
هوش مصنوعی، تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد و بازار کار دارد:
افزایش بهره‌وری
استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند بهبود قابل توجهی در بهره‌وری صنایع و خدمات ایجاد کند. الگوریتم‌ها و سیستم‌های هوشمند به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری‌های بهینه و دقیق‌تری داشته باشند، که این امر به طور مستقیم به افزایش عملکرد و تولیدی منجر می‌شود.
تغییر در نوع شغل‌ها
پیشرفت هوش مصنوعی تأثیرات زیادی در نوع شغل‌ها و نیازمندی‌های بازار کار ایجاد کرده است. برخی از شغل‌های سنتی به دلیل اتوماسیون و هوش مصنوعی از بین می‌روند، در حالی که شغل‌های جدید و متخصصانه به وجود می‌آیند.
ایجاد فرصت‌های شغلی جدید
هوش مصنوعی می‌تواند منجر به ایجاد شغل‌های جدید و فرصت‌های شغلی نوین شود. توسعه نرم‌افزارهای هوشمند، پشتیبانی تخصصی از سیستم‌های هوشمند، و توسعه فناوری‌های پیشرو مثال‌هایی از این فرصت‌ها هستند که ممکن است در آینده گسترش یابند.
هر چند که هوش مصنوعی با پتانسیل‌ها و امکانات زیادی همراه است، اما باید توجه ویژه‌ای به مدیریت تأثیرات جانبی مانند تأثیرات اجتماعی و تغییرات در بازار کار داشته باشیم. افراد و سازمان‌ها نیاز دارند که با تحولات روبه‌رو شوند و استفاده از هوش مصنوعی را به نحوی هوشمندانه و اخلاقی مدیریت کنند تا از فرصت‌ها بهره‌مند شوند و به چالش‌های احتمالی پاسخ دهند.
تأثیر هوش مصنوعی بر حریم خصوصی
استفاده گسترده از هوش مصنوعی با خود نگرانی‌هایی در زمینه حریم خصوصی به وجود آورده است:
- جمع‌آوری داده‌های حساس: هوش مصنوعی برای عملکرد بهتر نیازمند دسترسی به داده‌های حساس فراوانی است، که می‌تواند به تهدید حریم خصوصی افراد منجر شود.
- تصمیمات خودکار و نظارت: در مواردی که هوش مصنوعی تصمیمات خودکار انجام می‌دهد، احتمال تعدیل ناپذیر برخی از تصمیمات بر اساس داده‌ها وجود دارد که ممکن است به نقض حقوق شخصی منجر شود.
- اهمال در حفظ حریم خصوصی: استفاده نادرست از هوش مصنوعی ممکن است منجر به اهمال در حفظ حریم خصوصی افراد شود.
تأمین حقوق حریم خصوصی افراد نیازمند قوانین و استانداردهای مشخص و دقیق در حوزه استفاده از هوش مصنوعی است.
مسائل اخلاقی در استفاده از هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی به مسائل اخلاقی زیر منجر شده است:
- تصمیم‌گیری اخلاقی توسط الگوریتم‌ها: تصمیم‌گیری توسط الگوریتم‌ها ممکن است با اصول اخلاقی انسانی در تعارض باشد. برخی از الگوریتم‌ها ممکن است تصمیماتی اتخاذ کنند که با انصاف و اخلاقیات افراد متفاوت باشد.
- تأثیرات اخلاقی در جامعه: استفاده از هوش مصنوعی ممکن است به تغییرات اجتماعی و اخلاقی در جامعه منجر شود. این تغییرات ممکن است به تعارض با ارزش‌ها و باورهای اجتماعی منجر شود.
- نیاز به استانداردهای اخلاقی: تدوین استانداردهای اخلاقی در زمینه هوش مصنوعی ضروری است تا از مسائل اخلاقی جلوگیری شود و از آسیب به افراد و جامعه جلوگیری شود.
این تأثیرات و مسائل اخلاقی نشان‌دهنده ضرورت توجه به ابعاد اخلاقی در توسعه و استفاده از هوش مصنوعی است.
پیشنهاد مطالعه: طراحی سایت با هوش مصنوعی
آسیب به محیط زیست
استفاده از هوش مصنوعی نیز ممکن است تأثیرات منفی بر محیط زیست داشته باشد:
– مصرف انرژی بالا: برخی از سیستم‌های هوش مصنوعی نیاز به میزان زیادی انرژی برای اجرای الگوریتم‌ها و پردازش داده‌ها دارند، که ممکن است منجر به افزایش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای شود.
– تاثیرات استفاده از منابع طبیعی: برخی از مواد اولیه که برای ساخت سخت‌افزارها و دستگاه‌های هوش مصنوعی استفاده می‌شوند، ممکن است منابع طبیعی را به میزان زیادی به خود اختصاص دهند و تأثیرات نامطلوبی بر روی محیط زیست داشته باشند.
– پسماند الکترونیکی: با افزایش استفاده از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی، ممکن است پسماند الکترونیکی افزایش یابد، که به مشکلات مدیریت پسماند و اثرات زیست‌محیطی منفی منجر می‌شود.
نقض حقوق مالکیت فکری در استفاده از هوش مصنوعی
- سرقت مفهوم: سیستم‌های هوش مصنوعی با دسترسی به داده‌های حساس می‌توانند ایده‌ها و اختراعات را به سرقت ببرند. این اقدام نه تنها نقض حقوق مالکیت فکری محسوب می‌شود بلکه ممکن است منجر به از دست دادن ابتکار و نوآوری در جامعه شود.
- استفاده غیرمجاز: تولیدکنندگان هوش مصنوعی ممکن است بدون مجوز از حقوق مالکیت فکری دیگران بهره‌مند شوند. این اقدام باعث تخلف از قوانین حقوق مالکیت فکری می‌شود و می‌تواند به افت اعتبار و اعتماد عمومی منجر شود.
- تعارض در استفاده از الگوریتم‌ها: الگوریتم‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی که بر اساس داده‌های محدودی آموزش داده شوند، ممکن است نتایجی تولید کنند که با حقوق مالکیت فکری دیگران تعارض داشته باشد. این موضوع نیازمند هوشمندی در انتخاب و آموزش دادن داده‌ها است.
برای مدیریت و کاهش خطرات نقض حقوق مالکیت فکری در حوزه هوش مصنوعی، ایجاد استانداردها و قوانین مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است. این استانداردها می‌توانند نه تنها به تضمین احترام به حقوق مالکیت فکری کمک کنند بلکه به تسهیل همکاری و اشتراک داده‌ها در چارچوبی قانونی و اخلاقی هم بپردازند. همچنین، ترویج فرهنگ احترام به حقوق مالکیت فکری در جوامع فناورانه و تشویق به نحوه استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تعامل اجتماعی و فرهنگی
هوش مصنوعی می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر تعاملات اجتماعی و فرهنگی داشته باشد:
- تعاملات اجتماعی: ربات‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی ممکن است به عنوان شرکای اجتماعی برای افراد ظاهر شوند. این موضوع می‌تواند به شکل تأثیرگذاری بر روابط انسانی و ایجاد فرهنگ‌های جدید منجر شود.
- تأثیر بر ارزش‌ها و باورها: هوش مصنوعی ممکن است به شکلی تأثیرگذار بر ارزش‌ها و باورهای فرهنگی جوامع شود. این امر می‌تواند به یک اصطلاح گلوبالیزه شدن فرهنگی منجر شود که نقش هویت‌ها و ارزش‌های محلی را تحت تأثیر قرار دهد.
- تأثیر در انتقال فرهنگ: هوش مصنوعی ممکن است در انتقال فرهنگ‌ها و زبان‌ها نقش داشته باشد. از طریق ترجمه‌های هوشمند و تبدیل اطلاعات فرهنگی، ارتباط بین افراد از فرهنگ‌های مختلف را تسهیل کند.
راهکارهای مدیریت خطرات هوش مصنوعی
برای مدیریت خطرات هوش مصنوعی و حفظ تعادل بین توسعه فناوری و محافظت از جوامع، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- توسعه قوانین و استانداردها: ایجاد و اجرای قوانین و استانداردهای صحیح برای استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند از جمله مهمترین راهکارها باشد. این استانداردها می‌توانند به شفافیت، امنیت، حریم خصوصی، و عدالت در استفاده از این فناوری کمک کنند.
- تعامل با جوامع محلی: در طراحی و اجرای سیستم‌های هوش مصنوعی، تعامل با جوامع محلی و گرفتن بازخورد از آنها امکان تطابق بهتر با نیازها و ارزش‌های محلی را فراهم می‌کند. این تعامل به جلب اعتماد جوامع و جلوگیری از نقض ارزش‌ها و فرهنگ‌های محلی کمک می‌کند.
- توسعه الگوریتم‌های شفاف: توسعه الگوریتم‌هایی که به وضوح عملکرد خود را نشان می‌دهند، به افراد اعتماد بیشتری در استفاده از هوش مصنوعی می‌دهد. این شفافیت به افراد این امکان را می‌دهد تا درک کنند چگونه تصمیمات این سیستم‌ها اتخاذ می‌شود و به طور کلی چگونه عمل می‌کنند.
- توسعه ابزارهای حفاظت از حریم خصوصی: استفاده از ابزارها و سیاست‌های حفاظت از حریم خصوصی می‌تواند به محافظت از افراد در مقابل مسائل احتمالی مرتبط با استفاده از هوش مصنوعی کمک کند. این اقدامات شامل رمزنگاری داده‌ها، مکانیزم‌های حفاظت از حریم خصوصی و سیاست‌های شفافیت می‌شوند.
ترکیب این راهکارها با یکدیگر می‌تواند به مدیریت خطرات هوش مصنوعی و حفظ تعادل میان توسعه فناوری و محافظت از جوامع کمک کند.
