اتریوم یکی از پروژه‌های مهم و پیشرفته در عرصه‌ی بلاکچین و رمز ارزها است. این پروژه در سال 2015 توسط ویتالیک بوترین و همکارانش راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون، تغییرات عمده‌ای در صنعت بلاکچین ایجاد کرده است. در این مقاله، به بررسی و تحلیل وایت پپیر اتریوم خواهیم پرداخت و نحوه‌ی کارکرد، امکانات و پتانسیل‌های این پروژه را بررسی خواهیم کرد.
پیش‌زمینه و اهداف اتریوم
وایت پپیر اتریوم، سندی است که توضیحات جامعی درباره‌ی این پروژه ارائه می‌دهد. این سند شامل اهداف اصلی اتریوم، نحوه‌ی کارکرد، معماری بلاکچین و طراحی می‌شود. اتریوم با هدف ایجاد یک بستر دیجیتالی برای اجرای قراردادهای هوشمند (smart contracts) و ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) طراحی شده است.
قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز
قراردادهای هوشمند، کدهای برنامه‌نویسی هستند که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند و به صورت خودکار، شرایط قرارداد را اجرا می‌کنند. این قراردادها امکان انجام معاملات مستقیم، بدون نیاز به واسطه‌ها را فراهم می‌آورند.
برنامه‌های غیرمتمرکز یا DApps، نرم‌افزارهایی هستند که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند و از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند. این برنامه‌ها از یک مرکز کنترل و مدیریت غیرقابل اعتماد مستقل هستند و به جای آن، از قوانین منطقی و شفافی که در کدهای بلاکچین اتریوم تعبیه شده استفاده می‌کنند.
معماری بلاکچین اتریوم
بلاکچین اتریوم از معماری شبکه‌ای بر پایه‌ی زنجیره‌ای از بلاک‌ها تشکیل شده است. هر بلاک شامل تراکنش‌ها، قراردادهای هوشمند و اطلاعات دیگری است که به صورت رمزگذاری شده در آن ذخیره می‌شود. این زنجیره به صورت توزیع‌شده بین تمامی کاربران شبکه ذخیره می‌شود که به این ترتیب امکان تغییر یا حذف اطلاعات بدون اجازه‌ی کاربران دیگر را از بین می‌برد.
زبان برنامه‌نویسی اتریوم
اتریوم (Ethereum)از زبان برنامه‌نویسی مخصوص به خود به نام Solidity برای توسعه‌ی قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کند. این زبان به صورت تخصصی برای کاربردهای بلاکچین طراحی شده است و امکان ایجاد قراردادهای هوشمند پیچیده و امن را فراهم می‌آورد.
اتر (Ether) و Gas
اتر یکی از ارزهای دیجیتالی است که به عنوان ارز داخلی شبکه‌ی اتریوم عمل می‌کند. این ارز برای پرداخت هزینه‌های مربوط به اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه استفاده می‌شود. هزینه‌های مربوط به اجرای کدهای قراردادهای هوشمند به صورت Gas در نظر گرفته می‌شود. Gas در واقع واحدی است که هزینه‌ی اجرای عملیات‌ها و انتقال اطلاعات را در شبکه اتریوم مشخص می‌کند. هر چه پیچیدگی و حجم کاری که باید توسط شبکه انجام شود بیشتر باشد، هزینه‌ی Gas نیز بیشتر می‌شود.
الگوریتم اجماع اتریوم
اتریوم در طول زمان از الگوریتم‌های مختلف اجماع استفاده کرده است. در ابتدا، اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) بهره می‌برد که همان الگوریتم مورد استفاده بیت کوین است. اما با گذشت زمان و به دلیل مشکلات مربوط به مصرف انرژی و مرکزیت تولید ارز، اتریوم به سوی الگوریتم اثبات سهم (PoS) سوق داده شده است. الگوریتم اثبات سهم به جای انرژی مصرفی، از سهم دارندگان ارز برای تصمیم‌گیری در مورد اعتبار تراکنش‌ها و اضافه کردن بلاک‌های جدید به زنجیره استفاده می‌کند.
امنیت و حفاظت از حریم خصوصی
اتریوم از رمزنگاری اکلید عمومی/خصوصی برای حفاظت از اطلاعات کاربران و تراکنش‌های آن‌ها استفاده می‌کند. این روش امنیتی اطمینان حاصل می‌کند که فقط دارنده‌ی کلید خصوصی قادر به دسترسی و انجام تراکنش‌ها باشد. همچنین اتریوم از مکانیزم‌های امنیتی دیگری نیز برای مقابله با حملات مختلف به شبکه بهره می‌برد.
کلام آخر
اتریوم یکی از پروژه‌های بلاکچین م هم بزرگ و پیشرفته است که توانسته است تأثیرات عمده‌ای در صنعت رمز ارزها و فناوری بلاکچین ایجاد کند. با ارائه قابلیت‌هایی همچون قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز، اتریوم فرصت‌های جدیدی را برای توسعه‌ی برنامه‌های کاربردی با استفاده از این فناوری فراهم آورده است. الگوریتم اجماع اثبات سهم، مصرف انرژی کمتری دارد و در مقابله با مشکلات مربوط به مرکزیت تولید ارز، گامی مؤثر بوده است.
همچنین، استفاده از زبان برنامه‌نویسی Solidity به عنوان یک زبان تخصصی برای برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز، توسعه‌ی این پروژه‌ها را ساده‌تر و امن‌تر کرده است.
در نهایت، اتریوم با توجه به امکانات و پتانسیل‌هایی که در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد، نشان‌دهنده‌ی یک انقلاب در صنعت بلاکچین و رمز ارزها است. در آینده، انتظار می‌رود که این پروژه با ارائه‌ی راهکارهای جدید و بهبود عملکرد شبکه، همچنان در مرکز توجه قرار گیرد و به عنوان یکی از پایه‌های اصلی فناوری بلاکچین در جهان شناخته شود.
