مقايسه بلاک چين در Web3 و Web5

در این مقاله به بررسی و مقايسه Web3 و Web5 در بلاک چین می پردازیم. خوب است بدانید که يک پلتفرم وب غيرمتمرکز جديد با نام “Web5″، ترکيبي از Web3 و Web2، توسط مدير عامل سابق توييتر، جک دورسي، معرفي شده است.

هدف اين مقاله اين نيست که بگويدWeb3 بهتر از Web5 است يا بالعکس، بلکه هدف نشان دادن چگونگي استفاده از بلاک چين به عنوان يک فناوري در Web3 و Web5 مي باشد.

در صورت تمایل به آموزش برنامه نویسی بلاک چین پکیج آموزش برنامه نویسی بلاک چین را ملاحظه نمایید.

مقايسه Web3 و Web5

در ادامه، ما Web3 و Web5 را بر روي عواملي مانند پياده سازي بلاک چين، مالکيت دارايي ها/داده ها، استقرار برنامه، ذخيره سازي داده ها، توکن هاي بومي و مقياس پذيري مقايسه خواهيم کرد.

توجه: ما فقط بر روي بلاک چين اتريوم در وب 3 و بيت کوين در وب 5 تمرکز مي کنيم.

پياده سازي بلاک چين

در Web3 ، پلتفرم‌هاي بلاک چين مانند اتريوم براي استقرار منطق برنامه در قالب قراردادهاي هوشمند استفاده مي‌شوند. سپس، حساب هاي کاربري مي توانند با ارسال تراکنش هايي که عملکرد قرارداد هوشمند را انجام مي دهند، با يک قرارداد هوشمند ارتباط برقرار کنند. هر تراکنش انجام شده در اتريوم در آن ثبت مي شود و براي عموم قابل مشاهده است.

در حالي که در Web5 ، شناسه هاي غيرمتمرکز (DID) تنها مؤلفه اي هستند که يک بلاک چين را لمس مي کنند. بلاک چين مانند بيت کوين در Web5 براي anchor شدن DID ها استفاده مي شود. DID ها يک توصيه پيشنهادي W3C هستند که کاربران را به اطلاعات آنها پيوند مي دهد و ساختار استانداردي دارد.

مالکيت دارايي ها/داده ها

Web3 از طريق توکن‌هاي غيرقابل تعويض (NFT) کنترل دارايي‌هاي ديجيتالي خود را به شيوه‌اي بي‌سابقه در اختيار کاربران قرار مي‌دهد. مانند سند براي يک کالا در دنياي واقعي يا ديجيتال، NFT ها مي توانند براي نشان دادن مالکيت هر دارايي منحصر به فرد مورد استفاده قرار گيرند. آنها توسط بلاک چين اتريوم ايمن شده اند و در هر زمان فقط مي توانند يک مالک قانوني داشته باشند. هيچ کس نمي تواند سابقه مالکيت را تغيير دهد يا با کپي و جايگذاري يک NFT موجود، يک NFT جديد ايجاد کند.

پيشنهاد مطالعه: آموزش وب ۳ بخش web3.utils

يک سند DID که خارج از زنجيره قرار دارد، توسط يک URI DID در Web5 به موضوع DID (شخص، کسب و کار يا شيء در حال شناسايي) متصل مي شود. با Web5، کاربران مي‌توانند فروشگاه‌هاي اطلاعات شخصي خود را ميزباني کنند و داده‌هاي خود را از برنامه‌هايي که استفاده مي‌کنند جدا کنند. اگر برنامه‌اي به مکان يک فروشگاه داده‌هاي کاربر خاصي دسترسي داشته باشد، مي‌تواند درخواستي براي دسترسي به داده‌ها براي آن کاربر ارسال کند و به کاربران کنترل کامل بر داده‌هايشان بدهد.

استقرار برنامه

در Web3، به جاي استفاده از يک سرور متمرکز، برنامه هاي غيرمتمرکز (Dapps) کد پشتيبان (قراردادهاي هوشمند) خود را روي يک شبکه غيرمتمرکز اجرا مي کنند. آنها داده ها را در بلاک چين اتريوم ذخيره مي کنند و منطق برنامه خود را با استفاده از قراردادهاي هوشمند پياده سازي مي کنند. Dapp ها را مي توان غيرمتمرکز کرد زيرا با منطق نوشته شده در قرارداد کنترل مي شوند، نه يک فرد يا يک شرکت.

Web5 توسعه دهندگان را قادر مي سازد تا برنامه هاي وب غيرمتمرکز (DWAs) بسازند که برنامه هاي وب با قابليت هاي هويت غيرمتمرکز و ذخيره سازي داده ها تقويت شده اند.

DWAها مانند برنامه‌هاي وب پيشرو (PWA) کار مي‌کنند، اما شما مي‌توانيد SDK گره وب غيرمتمرکز را اضافه کنيد، و سپس برنامه‌ها بدون سرور آزاد مي‌شوند زيرا داده‌ها با آنها ذخيره نمي‌شوند. ( PWA مخفف Progressive Web Apps استانداردي براي برنامه هاي وب قابل نصب است که امروزه در همه مرورگرهاي اصلي پياده سازي مي شود.)

ذخيره سازي داده ها

از آنجايي که برنامه‌هاي Web3 مستقر در بلاک‌چين‌هاي عمومي مانند اتريوم از کاربران مي‌خواهد هر زماني که تراکنش آنها نياز به اضافه کردن حالت جديد دارد، هزينه اضافي بپردازند، اکثر برنامه‌هاي Web3 از راه‌حل‌هاي ذخيره‌سازي غيرمتمرکز خارج از زنجيره مانند IPFS يا Swarm استفاده مي‌کنند .در معماري آنها IPFS يک سيستم فايل توزيع شده براي ذخيره و دسترسي به داده ها است.

بنابراين، به جاي ذخيره داده ها در يک پايگاه داده متمرکز، سيستم IPFS داده ها را در يک شبکه همتا به همتا توزيع و ذخيره مي کند. Swarm مشابه ديگر شبکه هاي ذخيره سازي غيرمتمرکز است، اما يک تمايز کليدي وجود دارد. ساختار انگيزشي Swarm با استفاده از قراردادهاي هوشمند در بلاک چين اتريوم براي ذخيره و بازيابي داده ها، برخلاف Filecoin که يک سيستم مجزا است، يکپارچه و اجرا مي شود.

پیشنهاد مطالعه: آموزش تراکنش های یک کیف پول در بلاکچین اتریوم با web3.js

همانطور که قبلا در بخش “مالکيت دارايي ها/داده ها” گفته شد، Web5 به کاربران خود اجازه مي دهد تا فروشگاه هاي داده هاي شخصي خود را که به عنوان گره هاي وب غيرمتمرکز (DWN) شناخته مي شوند ميزباني کنند و بنابراين داده هاي کاربر را از برنامه ها جدا کنند.

DWN ها در بلاک چين ها وجود ندارند و مي توانند داده هاي عمومي و رمزگذاري شده را در خود نگه دارند. اگر برنامه داراي آدرس DWN کاربر باشد، يک برنامه مي تواند به کاربر خود درخواست داده ارسال کند.

از آنجايي که داده ها در DWN ها اشياء JSON هستند که به يک استاندارد جهاني پايبند هستند، هر برنامه کاربردي مي تواند با توجه به نوع معنايي آن به داده ها دسترسي داشته باشد و از آنها استفاده کند. اگر داده ها خصوصي هستند، مالک گره بايد اجازه دسترسي به برنامه را بدهد. اگر داده ها عمومي باشند، آن اشيا به طور خودکار به برنامه بازگردانده مي شوند.

توکن هاي بومي

در Web3، پلتفرم هاي بلاک چين عمومي مانند اتريوم توکن هاي بومي را ارائه مي دهند. اتر (ETH) توکن بومي است که توسط بلاک چين اتريوم به عنوان يک سيستم پرداخت براي تأييد تراکنش ها استفاده مي شود.

همانطور که قبلاً در مطالب مربوط به Web5 گفته شد، DIDها تنها مؤلفه‌اي هستند که يک بلاک چين را لمس مي‌کنند و Web5 از يک شبکه DID لايه 2 استفاده مي‌کند که روي بيت‌کوين به نام ION براي ذخيره‌سازي DID اجرا مي‌شود. از آنجايي که ION يک جايگزين غيرمتمرکز براي DNS براي شناسه‌هاي هويت است، فاقد هرگونه اختيار متمرکز، هماهنگ‌کننده، نشانه يا تنگنا است.

مقياس پذيري

يکي از موانع اصلي براي پذيرش گسترده برنامه‌هاي Web3، ضرورت افزايش سرعت و توان عملياتي شبکه بلاک چين است. هدف اصلي مقياس‌پذيري، افزايش توان عملياتي (تراکنش‌هاي بالا در هر ثانيه) و سرعت تراکنش (نهايي سريع‌تر)، بدون به خطر انداختن امنيت يا عدم تمرکز است.

به دليل تقاضاي بيش از حد، بلاک چين لايه 1 اتريوم زمان تراکنش کندتر و قيمت گذاري گاز غيرسودآور را تجربه مي کند. پلتفرم‌هاي بلاک چين مانند اتريوم راه‌حل‌هاي مقياس‌پذيري مختلفي مانند مقياس‌گذاري روي زنجيره، مقياس‌گذاري خارج از زنجيره، زنجيره پلاسما، زنجيره‌هاي جانبي و غيره را ارائه مي‌دهند.

مانند Web3، Web5 نيز از مشکلات مقياس پذيري رنج مي برد زيرا Web5 از پلت فرم بلاک چين بيت کوين براي انکر DID ها استفاده مي کند. براي غلبه بر مشکل مقياس پذيري بيت کوين، Web5 از ION، يک شبکه DID لايه 2 که براي ذخيره سازي DID ها در بالاي بيت کوين اجرا مي شود، استفاده مي کند.

از آنجايي که ION براي مقياس ساخته شده است، مي تواند هزاران عمليات DID را در هر ثانيه در سراسر شبکه انجام دهد. اين يک شبکه بدون مجوز مبتني بر پروتکل کاملاً قطعي Sidetree است که براي عملکرد به هيچ تکنيک اجماع اضافي، اعتبارسنجي‌هاي قابل اعتماد يا نشانه‌هاي خاصي نياز ندارد. تنها چيزي که نياز است، پيشرفت خطي زنجيره زماني بيت کوين است.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کتابخانه web3.js