استاندارد ERC-165 یک رابط برای تشخیص پشتیبانی توکن‌های هوشمند از یک مجموعه خاص از توابع است. این استاندارد به عنوان یک طرح تشخیصی برای قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم (Ethereum) طراحی شده است. ERC-165 به این منظور طراحی شده است که برنامه‌های کاربردی و سایر قراردادها بتوانند به صورت کارآمد و ایمن تشخیص دهند که یک قرارداد هوشمند خاص از استانداردهای معینی پشتیبانی می‌کند یا خیر.
در ERC-165، تابع اصلی به نام `supportsInterface` وجود دارد. این تابع به صورت زیر تعریف می‌شود:
function supportsInterface(bytes4 interfaceID) external view returns (bool);این تابع یک شناسه رابط (interfaceID) به عنوان ورودی دریافت می‌کند و بررسی می‌کند که آیا قرارداد هوشمند پشتیبانی از رابط مورد نظر را اعلام کرده است یا خیر. در صورت پشتیبانی، تابع مقدار “true” را برمی‌گرداند و در غیر این صورت مقدار “false” را برمی‌گرداند.
کاربرد اصلی این استاندارد در توسعه قراردادهای هوشمند و توکن‌هایی است که با استانداردهای مختلف مانند ERC-20، ERC-721، ERC-1155 و غیره هماهنگی دارند. با استفاده از ERC-165، سایر قراردادها و برنامه‌های کاربردی می‌توانند به طور خودکار و ایمن تشخیص دهند که یک قرارداد هوشمند از چه توابع و استانداردهایی پشتیبانی می‌کند و بنابراین تعاملات آن‌ها را به درستی انجام دهند.
جنبه‌های مهم استاندارد ERC-165
1. محاسبه شناسه رابط (interfaceID): برای محاسبه شناسه رابط از توابعی که قرارداد هوشمند از آن‌ها پشتیبانی می‌کند، به این صورت عمل می‌کنیم: ابتدا توابع را با استفاده از الگوریتم Keccak-256 (SHA-3) هش می‌کنیم و سپس چهار بایت ابتدایی هر هش را به دست می‌آوریم. در نهایت، با اعمال یک XOR بر روی این چهار بایت‌ها، شناسه رابط به دست می‌آید.
2. ثبت پشتیبانی از استانداردها: به منظور اعلام پشتیبانی قرارداد هوشمند از استانداردهای مختلف، باید شناسه‌های رابط مربوط به هر استاندارد را در قرارداد ثبت کنیم. این کار باعث می‌شود که تابع `supportsInterface` بتواند به درستی عمل کند و پشتیبانی از استانداردهای مختلف را تشخیص دهد.
3. اجتناب از تداخل شناسه‌های رابط: برای اطمینان از عدم تداخل بین شناسه‌های رابط مختلف، استاندارد ERC-165 توصیه می‌کند که از توابعی با نام‌های متفاوت و تعداد پارامترهای متفاوت استفاده کنید. این کار به کاهش احتمال تداخل بین شناسه‌های رابط کمک می‌کند.
4. استفاده از ERC-165 در برنامه‌های کاربردی: برای اینکه برنامه‌های کاربردی و سایر قراردادهای هوشمند بتوانند از استاندارد ERC-165 بهره‌برداری کنند، ابتدا باید یک نمونه از قرارداد هوشمند مورد نظر را بسازند و سپس با استفاده از تابع `supportsInterface`، بررسی کنند که آیا قرارداد هوشمند از استانداردهای مورد نیاز آن‌ها پشتیبانی می‌کند یا خیر. این کار به اطمینان از سازگاری قراردادها و تعاملات درست بین آن‌ها کمک می‌کند.
برای مثال، فرض کنید برنامه‌ای کاربردی به دنبال تعامل با توکن‌های استاندارد ERC-20 است. این برنامه به صورت زیر می‌تواند از تابع `supportsInterface` استفاده کند:
javascript
شناسه رابط استاندارد ERC-20
bytes4 constant erc20InterfaceID = 0x36372b07;نمونه‌سازی از قرارداد هوشمند مورد نظر
IERC165 token = IERC165(tokenAddress);بررسی پشتیبانی قرارداد هوشمند از استاندارد ERC-20
if (token.supportsInterface(erc20InterfaceID)) {قرارداد هوشمند از استاندارد ERC-20 پشتیبانی می‌کند و می‌توان با آن تعامل داشت
} else {قرارداد هوشمند از استاندارد ERC-20 پشتیبانی نمی‌کند و نباید با آن تعامل داشت
}
```با استفاده از استاندارد ERC-165 و تابع `supportsInterface`، برنامه‌های کاربردی و قراردادهای هوشمند می‌توانند به صورت خودکار و ایمن تشخیص دهند که یک قرارداد هوشمند از چه استانداردهایی پشتیبانی می‌کند و تعاملات خود را با توجه به این اطلاعات انجام دهند. این رویکرد به افزایش امنیت و کارایی تعاملات در شبکه اتریوم کمک می‌کند. در حالی که استاندارد ERC-165 به تنهایی می‌تواند به کاهش خطاها و تسهیل تعاملات بین قراردادهای هوشمند کمک کند، اما برای بهره‌برداری بهینه از این استاندارد می‌توان از ترکیب آن با سایر استانداردها و تکنیک‌های توسعه قراردادهای هوشمند استفاده کرد. در ادامه به برخی از این رویکردها اشاره می‌کنیم:
استفاده از کتابخانه‌های استاندارد
برای ساده‌سازی فرآیند پیاده‌سازی استاندارد ERC-165 در قراردادهای هوشمند خود، می‌توانید از کتابخانه‌های استانداردی که قبلا توسط جامعه اتریوم توسعه داده شده‌اند استفاده کنید. این کتابخانه‌ها معمولاً توابع کمکی و زیربنایی را پیاده‌سازی می‌کنند که به شما کمک می‌کند تا به سرعت و به راحتی قرارداد هوشمند خود را با استاندارد ERC-165 سازگار کنید.
تست و اعتبارسنجی
برای اطمینان از عملکرد صحیح قرارداد هوشمند خود با استاندارد ERC-165، می‌توانید از ابزارهای تست و اعتبارسنجی استفاده کنید که توسط جامعه اتریوم و توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند ارائه شده‌اند. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا عملکرد قرارداد خود را در برابر استانداردهای مختلف بررسی و از صحت آن اطمینان حاصل کنید.
به‌روزرسانی استانداردها و توابع
با پیشرفت فناوری و توسعه شبکه اتریوم، ممکن است استانداردها و توابع موجود به‌روزرسانی شوند و یا استانداردهای جدیدی م ورود به بازار کنند. برای حفظ سازگاری قرارداد هوشمند خود با آخرین تغییرات، مهم است که به‌روزرسانی‌ها و تغییرات مرتبط با استانداردها را دنبال کنید و در صورت نیاز، قرارداد هوشمند خود را به‌روز کنید. این کار به اطمینان از عملکرد بهینه قرارداد هوشمند شما و سازگاری آن با برنامه‌های کاربردی جدید کمک می‌کند.
ایمن‌سازی قراردادهای هوشمند
همچنین، برای اطمینان از ایمنی قرارداد هوشمند خود در برابر حملات امنیتی و خطاهای احتمالی، می‌توانید از روش‌های ایمن‌سازی معتبر و توصیه شده توسط جامعه اتریوم و توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند استفاده کنید. این روش‌ها شامل استفاده از تکنیک‌های مدیریت حالت (state management)، محدودیت دسترسی‌ها (access control) و اعتبارسنجی ورودی‌ها (input validation) می‌شوند.
بهینه‌سازی هزینه‌های gas
در شبکه اتریوم، برای انجام هر تراکنش یا تعامل با قراردادهای هوشمند، باید هزینه‌ای به نام “‘گس” (gas) پرداخت کرد. برای کاهش هزینه‌های گاز مرتبط با قرارداد هوشمند خود و تسهیل تعاملات کاربران، می‌توانید از تکنیک‌های بهینه‌سازی گس استفاده کنید. این تکنیک‌ها شامل کاهش تعداد تراکنش‌ها، استفاده از الگوریتم‌های فشرده‌سازی داده و بهینه‌سازی کدهای قرارداد هوشمند می‌شوند.
کلام آخر
در نهایت، استاندارد ERC-165 یکی از ابزارهای موثر برای تسهیل تعاملات و افزایش سازگاری بین قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم است. با استفاده از این استاندارد و ترکیب آن با سایر روش‌ها و استانداردهای مرتبط، می‌توانید قرارداد هوشمند خود را برای کارایی بالاتر و ایمن‌تر بهینه‌سازی کنید. همچنین می‌توانید با به‌روز نگه داشتن دانش خود در مورد تغییرات و پیشرفت‌های فناوری اتریوم و استانداردهای مرتبط، اطمینان حاصل کنید که قرارداد هوشمند شما با جدیدترین استانداردها و تکنیک‌های توسعه سازگار است.
نکته‌ای که در نظر داشته باشید این است که استفاده از استانداردهای معتبر و رعایت بهترین شیوه‌های توسعه قراردادهای هوشمند به ایجاد اعتماد در بین کاربران و سایر توسعه‌دهندگان کمک می‌کند. این اعتماد می‌تواند باعث جذب کاربران بیشتر، رشد بازار و افزایش ارزش اقتصادی پروژه‌های مبتنی بر اتریوم شود. بنابراین، پیاده‌سازی و رعایت استانداردها از جمله ERC-165 یک گام مهم در جهت موفقیت پروژه‌های بلاکچینی است.
