آیا دلتان می‌خواهد که به اعماق تاریخچه بیت کوین سفر کنید؟ داستان پیدایش و تکامل این ارز دیجیتال از لحاظ نوآوری، هیجان و نوسانات بی‌سابقه است. در این مقاله ما شما را به سفری در زمان از زمانی که بیت کوین خلق شد تا امروز خواهیم برد. نقاط عطف و تحولات کلیدی در قیمت بیت کوین را بررسی می‌کنیم. همچنین با هم کشف خواهیم کرد که چگونه این ایده انقلابی دنیای مالی را برای همیشه تغییر داد.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک پول الکترونیکی است که بدون واسطه و مدیریت مرکزی از طریق فناوری بلاک چین عمل می‌کند. این ارز دیجیتال با ظهور خود رؤیای یک پول کاملاً دیجیتال را به واقعیت تبدیل کرد و جهان را در آستانه یک انقلاب مالی قرار داد. در این سیستم افراد مستقیماً به عنوان بانک خود عمل می‌کنند و می‌توانند پول را به صورت مستقیم و بدون نیاز به هیچ بانک یا موسسه مالی متمرکزی به یکدیگر انتقال دهند.
بیت کوین به سادگی می‌تواند به‌عنوان یک پول الکترونیک توصیف شود. در این توصیف ابتدا باید تاکید شود که بیت کوین یک پول است که کارکرد مشابه دیگر ارزهای معمولی را دارد. همچنین این پول الکترونیکی است، به این معنا که فیزیکی نیست و تمامی تبادلات آن به صورت دیجیتال صورت می‌گیرد. در نهایت بیت کوین به‌طور همتابههمتا است، به این معنا که بدون واسطه یا موسسه مالی مرکزی عمل می‌کند و انتقال پول به صورت مستقیم از فرد به فرد اتفاق می‌افتد.
برجسته‌ترین رویدادها در مسیر تکامل بیت کوین
در طی تاریخچه بیت کوین رویدادهای مهمی رخ داده است که تأثیر عمیقی بر توسعه و پذیرش این ارز دیجیتال داشته‌اند. یکی از این رویدادها، انتشار وایت پیپر بیت کوین توسط فرد یا گروهی با نام ساتوشی ناکاموتو بود. این وایت پیپر که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، مفهوم اصلی یک سیستم پرداخت غیرمتمرکز بر پایه فناوری بلاکچین را معرفی کرد و اساسی‌ترین قدم در راه انقلاب ارزهای دیجیتال بود. سپس در سال ۲۰۱۰ انجام اولین تراکنش‌های واقعی با بیت کوین از جمله خرید دو پیتزا با ۱۰,۰۰۰ بیت کوین موجب افزایش آگاهی و پذیرش بیت کوین شد. این تراکنش‌ها همچنین زمینه را برای ایجاد صرافی‌ها و سرویس‌های کیف پول آنلاین فراهم کرد که باعث رشد قیمت بیت کوین و توسعه اکوسیستم آن شد.
همچنین در سال ۲۰۱۱ با پیدایش آلت‌کوین‌ها مانند لایت کوین و نیم کوین تنوع در فضای رمزارزها افزایش پیدا کرد و بهبودهای فنی در این ارزها انجام شد اما همچنین در همین دوران با حملات سایبری و نقاط ضعف امنیتی در پروتکل بیت کوین مانند اولین حمله‌ی سایبری به بیت کوین در سال ۲۰۱۰ ارز دیجیتال بیت کوین با چالش‌هایی روبرو شد.
یکی از رویدادهایی که تأثیر چشمگیری بر قیمت بیت کوین داشت، وقوع هک Mt. Gox در سال ۲۰۱۴ بود. ورشکستگی صرافی بزرگ Mt. Gox باعث ریزش قیمت و بی‌اعتمادی به این ارز دیجیتال شد اما این رویداد منجر به توجه به نقاط ضعف سیستم و تلاش برای بهبود امنیت آن شد.
مقدمات شکل‌گیری بیت کوین
ساتوشی ناکاموتو در ژانویه ۲۰۰۹ نرم‌افزار منبع‌باز بیت کوین را به جهان معرفی کرد. او با ایجاد اولین بلاک، معروف به بلاک جنسیس، شبکه بیت کوین را راه اندازی کرد. این لحظه نقطه آغازی در شکل‌گیری یک دوره جدید از تاریخ پول بود. در بلاک جنسیس، پیامی با مضمون نجات بانک‌ها توسط دولت انگلیس به چشم می‌خورد که نشان از بی‌اعتمادی ساتوشی نسبت به سیستم مالی سنتی و انگیزه او برای ایجاد بیت کوین بود.
اولین مراحل استخراج نیز با استفاده از پردازنده‌های رایانه‌های شخصی (CPU) آغاز شد. ماینرها با اجرای نرم‌افزار استخراج به دنبال حل مسائل رمزنگاری و ایجاد بلاک‌های جدید بودند تا پاداش دریافت کنند. با پیشرفت زمان و افزایش رقابت، ماینرها به سمت استفاده از پردازنده‌های گرافیکی (GPU) و سخت‌افزارهای تخصصی (ASIC) برای افزایش قدرت پردازش خود رفتند.
انتشار وایت پیپر بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو
در سال ۲۰۰۸ شخص یا گروهی ناشناس تحت نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، وایت پیپر بیت کوین را منتشر کردند. این وایت پیپر مفهوم یک سیستم پرداخت همتابههمتا و غیرمتمرکز را توضیح داد که بر بستر فناوری بلاکچین استوار بود. ساتوشی در این وایت پیپر ویژگی‌های بنیادینی نظیر عرضه محدود (۲۱ میلیون)، کاهش تدریجی پاداش استخراج و تنظیم سختی شبکه را شرح داد.
انتشار وایت پیپر بیت کوین، سنگ بنای بیت کوین و جنبش ارزهای دیجیتال را قرار داد. اختراع نوآورانه ساتوشی برای رسیدن به اجماع در یک سیستم توزیع‌شده، بدون اعتماد به شخص ثالث، با استفاده از ترکیب منحصر به فردی از رمزنگاری و انگیزه‌های اقتصادی واقعاً به‌عنوان یک انقلاب در دنیای مالی محسوب می‌شود.
اولین کیف پول بیت کوین
ساتوشی ناکاموتو اولین کیف پول بیت کوین را ایجاد کرد. برای استفاده از این کیف پول، کاربران باید تاریخچه کامل بلاک چین بیت کوین را دانلود می‌کردند. این امر در ابتدا امکان‌پذیر بود اما با گسترش استفاده و افزایش محبوبیت بیت کوین، زمان مورد نیاز برای همگام‌سازی نیز افزایش پیدا کرد. این موضوع باعث سختی کار برای طرفداران این ارز دیجیتال شد.
بر اساس بررسی ویتالیک بوترین، بنیانگذار اتریوم، در سال ۲۰۱۲ در آن زمان کیف پول بیت کوین باید به طور مداوم در حال اجرا بود تا همواره با داده‌های جدید به روز شود. کلاینت به عنوان یک گره کامل باید تمام بلاک چین را دانلود کند که در حال حاضر حدود ۶ گیگابایت است و این ممکن است در اولین بار مدت زمان طولانی‌تری نیاز داشته باشد.
اولین کیف پول موبایل بیت کوین
در سال ۲۰۱۱ الکتروم اولین برنامه کیف پول موبایل بیت کوین را برای اندروید ایجاد کرد. با افزایش علاقه به ارزهای دیجیتال، سرویس‌های کیف پول شخص ثالث نیز ظهور کردند و گزینه‌های جایگزینی برای کیف پول داخلی کلاینت اصلی بیت کوین ارائه شد. این سرویس‌ها با هدف ارائه رابط‌های کاربری جذاب‌تر و امکانات اضافی به کاربران به تنوع در اکوسیستم کیف پول‌های ارزهای دیجیتال کمک کردند.
اولین تراکنش‌های واقعی با بیت کوین
در سال ۲۰۱۰ دنیا شاهد اولین تراکنش‌های واقعی با بیت کوین بود. یکی از معروف‌ترین معاملات اولیه، خرید دو پیتزا به قیمت ۱۰،۰۰۰ بیت کوین توسط لازلو هانیچ یک برنامه‌نویس بود. این رویداد نشانگر این بود که بیت کوین توانایی یک ابزار پرداخت در دنیای واقعی را دارد.
در همان سال اولین صرافی‌ها مانند Mt. Gox و اولین سرویس‌های کیف پول آنلاین ظهور کردند که دسترسی به بیت کوین را برای عموم مردم تسهیل کردند. با افزایش آگاهی و پذیرش، قیمت بیت کوین شروع به افزایش کرد، اگرچه هنوز نسبت به استانداردهای امروزی قیمت آن پایین بود.
بیت کوین شبکه‌ای جهانی است
بیت کوین به‌عنوان یک شبکه جهانی از کامپیوترها و سرورهای متصل به اینترنت در سراسر جهان تشکیل شده است. این سیستم از نرم‌افزار اصلی بیت کوین پشتیبانی می‌کند که توسط مشارکت کنندگان اجرا می‌شود. این کامپیوترها بدون اینکه یکی بر دیگری برتری داشته باشند معمولاً به عنوان نود شناخته می‌شوند و تنها وظیفه آنها ذخیره‌سازی پایگاه داده بیت کوین یا همان بلاک چین است. هر فردی در هر نقطه‌ای از دنیا می‌تواند با نصب این نرم‌افزار بر روی کامپیوتر خود به عنوان یک بخش از این شبکه فعالیت کند. همه افراد از طریق نرم‌افزار اصلی بیت کوین یا کیف پول بیت کوین قادر به انتقال بیت کوین به یکدیگر هستند. این تراکنش‌ها توسط نودها دریافت و در بلاک چین ثبت می‌شوند. یک بار که تراکنش در بلاک چین ثبت شد همه نودها آن را ذخیره می‌کنند و تغییر یا حذف آن توسط هیچ‌کس دیگری امکان‌پذیر نیست. برای درک آسان‌تر، بیت کوین می‌تواند به عنوان “اینترنت پول” توصیف شود؛ یک فضای کاملاً دیجیتال و بدون مرز که همه می‌توانند به راحتی از آن برای انتقال داده استفاده کنند، همچون اینترنت که در دسترس همه در تمام زمان‌ها می‌باشد.
ویژگی های اصلی بیت کوین
غیرمتمرکز
مفهوم غیرمتمرکز برای بیت کوین به معنای عدم وجود یک نهاد متمرکز و مسئولیت متمرکز در توزیع و مدیریت آن است. این ارز دیجیتال بر پایه فناوری بلاک چین ایجاد شده است که از بانک‌های مرکزی یا نهادهای متمرکز دیگری مستقل است. شبکه بیت کوین به طور کامل عمومی است، به این معنا که هر فردی در هر نقطه‌ای از جهان با داشتن کامپیوتر و اتصال اینترنت می‌تواند به آن متصل شود و نسخه‌ای از آن را داشته باشد. مدیریت و اداره بیت کوین نیز به‌طور غیرمتمرکز و به عهده مشارکت‌کنندگان در شبکه است. این ارز دیجیتال منبع‌باز بوده و همه می‌توانند کد آن را بررسی کنند. تغییرات لازم برای بهبود آن با رأی‌گیری در میان مشارکت‌کنندگان تصویب و اعمال می شوند.
عرضه محدود
محدودیت عرضه بیت کوین یکی از ویژگی‌های مهم آن محسوب می شود. این ارز دیجیتال به‌طور برنامه‌ریزی شده به‌گونه‌ای است که در نهایت تنها ۲۱ میلیون واحد از آن منتشر خواهد شد. این محدودیت به دلیل نگرانی ساتوشی ناکاموتو از چاپ بی‌رویه پول توسط دولت‌ها بود که باعث کاهش ارزش پول و ایجاد تورم می‌شود. در بیت کوین هیچ‌کس نمی‌تواند به تعداد دلخواه این ارز را تولید کند به عبارت دیگر فرآیند تولید آن کاملاً محدود و قابل پیش‌بینی است.
غیرقابل جعل بودن
مفهوم غیرقابل جعل بودن بیت کوین به دلیل استفاده از فناوری بلاک چین است که به‌عنوان یک دفتر کل توزیع‌شده عمل می‌کند. این فناوری امکان دستکاری در تراکنش‌ها را نادیده می‌گیرد؛ زیرا برای تغییر یا جعل تراکنش لازم است تغییرات در همه نسخه‌های دفترکل اعمال شود که عملاً غیرممکن است.
حمل و جابه‌جایی بیت کوین بسیار آسان
همچنین حمل و جابه‌جایی بیت کوین بسیار آسان است؛ زیرا کلید خصوصی معادل رمز حساب بانکی است که می‌توانید آن را در کیف پول نرم‌افزاری، کیف پول سخت‌افزاری یا حتی روی یک کاغذ ذخیره کنید. با این کلید می‌توانید بیت کوین‌های خود را به هر جای دنیا با هر مقداری بدون نیاز به بانک‌ها، رمزنگاری پیامکی یا احراز هویت انتقال دهید. این مورد به شما اجازه می‌دهد تا بیت کوین‌های خود را با خود همراه داشته و به راحتی انتقال دهید.
تراکنش های نیمه ناشناس
تراکنش‌های بیت کوین با تاکید بر حفظ حریم خصوصی از طریق آدرس‌های کیف پول فرستنده و گیرنده بدون اطلاعات شناسایی فردی ثبت می‌شوند. این امر باعث می‌شود تراکنش‌های بیت کوین به عنوان “نیمه‌ناشناس” شناخته شوند؛ زیرا می‌توان تا اولین تراکنش آنها را ردیابی کرد اما هویت فردی که در آن تراکنش نقش داشته است، شناخته نمی‌شود.
تراکنش‌های برگشت‌ناپذیر
همچنین از طریق سیستم بلاک چین تراکنش‌ها برگشت‌ناپذیر هستند؛ به این معنا که پس از ثبت دیگر امکان لغو یا بازگشت آنها وجود ندارد حتی اگر به آدرس اشتباهی ارسال شوند. این ویژگی امنیتی به دلیل اهدافی مانند جلوگیری از تقلب و استفاده دوباره از بیت کوین‌ها اعمال می شوند.
بیت کوین از کجا می‌آید؟
چرخه زندگی بیت کوین با فرایندی به نام استخراج یا ماینینگ آغاز می‌شود. ماینرها یا استخراج‌کنندگان وظیفه تأمین امنیت شبکه بیت کوین و ثبت تراکنش‌ها در بلاک چین را بر عهده دارند. در این فرایند تراکنش‌ها در قالب‌هایی به نام “بلاک” ثبت و در بلاک چین یا به عبارت دیگر پایگاه داده بیت کوین ذخیره می‌شوند. هر زمان که یک ماینر موفق به استخراج یک بلاک می‌شود، مقداری بیت کوین جدید ایجاد می‌شود و به عنوان پاداش به ماینر منتقل می‌شود. به این ترتیب استخراج بیت کوین در واقع محل تولد بیت کوین‌های جدید است. اینجاست که سیستم پاداش‌دهی و تولید بیت کوین‌های جدید شکل می‌گیرد. ارزش این پاداش‌ها برای ماینرها انگیزه‌ای برای انجام فعالیت‌های استخراج است اما لازم به ذکر است که این پاداش‌ها کاهش پیدا می کند و در سال ۲۱۴۰ به صفر می‌رسد. به این معنا که پس از آن دیگر هیچ بیت کوین جدیدی تولید نخواهد شد.
تولد بیت کوین با پاداش استخراج
بیت کوین از پاداش استخراج بلاک برای تولید بیت کوین‌های جدید بهره می‌برد. این پاداش ابتدا ۵۰ بیت کوین بوده و بر‌اساس قوانین بیت کوین هر چهار سال یک بار نصف می‌شود. این فرایند که به “هاوینگ” معروف است، به معنای نصف‌شدن پاداش استخراج بلاک‌ها است. در حال حاضر پاداش هر بلاک ۶٫۲۵ بیت کوین است و سه رویداد هاوینگ تاکنون اتفاق افتاده است. تقریباً هر ۱۰ دقیقه یک بلاک جدید تولید می‌شود و قواعد بیت کوین به‌گونه‌ای تنظیم شده است که مدت‌زمان استخراج بلاک همیشه در همین حدود باقی بماند.
سقف عرضه بیت کوین
با توجه به سؤالاتی که ممکن است برایتان پیش آمده باشد حالا می‌توانید بدانید که سقف عرضه بیت کوین با چه سازوکاری محدود شده است. با توجه به مدل انتشار و هاوینگ بیت کوین مشخص است که در نهایت پس از مدتی پاداش بیت کوین به صفر می‌رسد. بر اساس محاسبات این اتفاق در سال ۲۱۴۰ رخ خواهد داد.
دریافت و ارسال بیت کوین چطور انجام می‌شود؟
هر کاربر در شبکه بیت کوین دارای یک «کلید عمومی» (Public Key) و یک «کلید خصوصی» (Private Key) است. کلید عمومی معادل شماره حساب است و کلید خصوصی معادل رمز دسترسی به حساب می‌باشد. تراکنش‌های بیت کوین به این صورت انجام می‌شوند که فرستنده مقدار معینی از بیت کوین را به آدرس گیرنده (کلید عمومی او) ارسال می‌کند و این تراکنش را با کلید خصوصی خود امضا می‌کند. سپس این تراکنش به نودهای بیت کوین ارسال می‌شود و اعتبار آن توسط نودها بررسی می‌شود. اگر تراکنش معتبر باشد، وارد بلاک جدید می‌شود و سپس به بلاک چین اضافه می‌شود. هرچه بیشتر بلاک‌ها به بلاک چین اضافه شود، اعتبار تراکنش نیز افزایش می‌یابد.
بیت کوین با هویت ناشناسی شروع شد و فعالیت‌های مربوط به آن با نام کاربری و ایمیل «ساتوشی ناکاموتو» در بستر اینترنت ثبت شده است. ناکاموتو توسعه بیت کوین را در سال ۲۰۰۷ آغاز کرد و در سال ۲۰۰۸ دامنه bitcoin.org را ثبت و وب‌سایتی با این آدرس راه‌اندازی کرد. در همان سال وی مقاله معرفی بیت کوین را منتشر کرد که به وایت پیپر بیت کوین (White Paper) معروف است. نسخه اولیه از نرم‌افزار بیت کوین در ۹ ژانویه ۲۰۰۹ در وب‌سایت سورس‌فورج منتشر شد و ناکاموتو اولین بلاک از بلاک چین بیت کوین را در ۳ ژانویه ۲۰۰۹ استخراج کرد، بعد از آن افراد دیگری در این شبکه همکاری کردند.
کلام آخر
می‌توان نتیجه گرفت که اگرچه در ابتدا مفهوم بیت کوین و نحوه کار آن ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد اما درک کامل این مفاهیم نه‌تنها به فهمیدن ایده بیت کوین کمک می‌کند بلکه با مفاهیمی همچون بلاکچین و ماینینگ که در ده‌ها ارز دیجیتال دیگر هم وجود دارند آشنا می‌شویم. با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف، امروزه کار با بیت کوین به سادگی ممکن است و می‌توان آن را مانند ارسال یک پیامک انجام داد. این نشان می‌دهد که برای استفاده از پادشاه ارزهای دیجیتال نیازی به ورود به مسائل فنی عمیق نیست و این فرایند به راحتی قابل دسترس است.
