
ui و ux چیست و چه تفاوتی دارند؟
UI و UX دو مفهوم مهم در طراحی محصول دیجیتال هستند که گاهی با هم اشتباه گرفته می شوند. UI یا رابط کاربری به ظاهر و اجزای بصری یک سایت یا اپلیکیشن اشاره دارد، در حالی که UX یا تجربه کاربری به احساس و تجربه ای که کاربر هنگام استفاده از آن محصول دارد مربوط می شود. درک تفاوت این دو به طراحان کمک می کند محصولاتی کاربرپسندتر و موفق تر ایجاد کنند.
طراحی سایت را نمی توان فقط در ظاهر سایت خلاصه کرد. همانطور که می دانید سایت ها باید راحت و کاربرپسند باشند تا کاربران بتوانند راحت از آن ها استفاده کنند. حالا دو اصطلاح مهم داریم که در خرید سایت خیلی با آن ها برخورد می کنیم: UI و UX. شاید خیلی ها این دو را با هم اشتباه بگیرند یا فکر کنند که یکی از آن ها به تنهایی کافی است، ولی حقیقت این است که هر کدام از این ها نقش خاص خود را دارد.
UI یا همان رابط کاربری بیشتر به ظاهر و چیدمان سایت مربوط می شود. یعنی همان دکمه ها، منوها و رنگ هایی که می بینیم. اما UX یا تجربه کاربری اصلا مربوط به تجربه کلی کاربر از سایت است. یعنی چطور کاربر می تواند به راحتی از سایت استفاده کند، چقدر سایت سریع بارگذاری می شود، یا حتی چطور حس می کند وقتی که از سایت استفاده می کند.
در این مقاله قرار است تفاوت این دو را بررسی کنیم و نشان دهیم چطور این دو با هم همکاری می کنند تا تجربه کاربری بهتری ایجاد شود. اگر شما هم در حال طراحی سایت اختصاصی هستید یا می خواهید سایت خود را بهبود دهید، این مقاله می تواند به شما کمک کند تا تفاوت ها و نحوه استفاده از UI و UX را بهتر درک کنید.
Table of contents [Show]
UI (رابط کاربری) چیست؟
UI یا همان رابط کاربری همانطور که از اسمش پیداست، به ظاهر و اجزای دیداری سایت مربوط می شود. یعنی تمام چیزهایی که به چشم می آید و کاربر با آن ها تعامل دارد. این بخش شامل دکمه ها، منوها، رنگ ها، فونت ها و ترتیب قرارگیری اجزاء سایت است. مثلاً وقتی که روی یک دکمه کلیک می کنید یا وقتی منوها باز می شوند، همه این ها جزو UI حساب می شوند.
ویژگی های UI یعنی همان طراحی هایی که به کاربر کمک می کنند سایت را راحت تر استفاده کند، شامل انتخاب رنگ مناسب، تایپوگرافی (همان نوع فونت) که خوانده شود، و چیدمان درست اجزاء که باعث می شود کاربر راحت تر به اطلاعات و خدمات سایت دسترسی پیدا کند. در واقع هدف اصلی UI این است که همه چیز به درستی در جای خود قرار گیرد و کاربر با دیدن سایت حس راحتی و رضایت پیدا کند.
پیشنهاد مطالعه: ۶ اصل مهم طراحی سایت و روانشناسی تجربه کاربری (UX)
UX (تجربه کاربری) چیست؟
UX یا همان تجربه کاربری در واقع یعنی اينکه وقتی کاربر وارد سایت می شود، چه حسی دارد و چقدر راحت می تواند از سایت استفاده کند.در واقع UX به تجربه کلی کاربر از سایت مربوط می شود. مثلاً آیا سایت سریع بارگذاری می شود؟ آیا کاربر می تواند راحت از منوها استفاده کند و به بخش های مختلف سایت برود؟ اين ها همه جزو تجربه کاربری هستند.
ویژگی های UX شامل کاربرپسند بودن، سرعت بالای سایت و راحت بودن مسیرهای پیمایش است. یعنی کاربر باید بتواند به راحتی اطلاعات یا خدمات مورد نظرش را پیدا کند و سایت با نیازهای او هماهنگ باشد. مثلاً اگر شما یک طراحی سایت خدماتی دارید، باید دقت کنید که کاربر به راحتی بتواند سرویس های مختلف شما را پیدا کند و استفاده کند. طراحی درست تجربه کاربری باعث می شود کاربر از سایت شما راضی باشد و کمتر سایت را ترک کند.
البته تجربه کاربری محدود به وبسایت یا چیز خاصی نیست و گستره آن بسیار وسیع است. بهتر است بگوییم در همه جا تجربه کاربری را میتوانیم احساس کنیم. منتهی چون موضوع بحث ما در خصوص کسب و کار اینترنتی است بیشتر، خدمات وبسایتها را مد نظر داریم.
بد نیست با یک مثال مفهوم تجربه کاربری را برایتان ملموستر کنم. فرض کنید وارد سایت آرتا رسانه شدهاید، آیا از طراحی صفحه خوشتان آمد، از رنگ و فونت کلمات و دکمهها چطور؟ چه حسی به شما دست میداد؟ مکان منو ، تصاویر، دکمهها و هر چیزی که در صفحات مشاهده کردید چطور بود؟ برای دسترسی به محصولی که مدنظرتان بود مشکلی نداشتید؟ اگر شما بتوانید بعد از ورود به یک سایت بدون مشکل و دردسر محصولی که مدنظرتان هست را پیدا کنید و انسجام خوبی بین المانهای سایت احساس کنید و درکل از حضور در سایت و راحتی استفاده از بخشهای مختلف سایت لذت ببرید و با رضایت خدمات خود را دریافت کنید یعنی آن سایت تجربه کاربری خوبی دارد و برای بدست آوردن این مزیت زمان زیادی را صرف کرده و برای کاربران خود احترام زیادی قائل است.
پیشنهاد مطالعه: حقوق طراح ui ux
تاثیر تجربه کاربری در سئو سایت
خب بعد از اینکه با مفهوم تجربه کاربری آشنا شدیم قصد داریم تاثیر آن را در دنیای سئو نیز بررسی کنیم. حتما میدانید سئو چیست؟ به طور خلاصه منظور از سئو یعنی بهینه کردن وب سایت برای موتورهای جستجو، هدف موتور جستجو نیز تامین نیاز کاربران است.
اگر یک سایت تجربه کاربری مناسبی داشته باشد گوگل این را متوجه میشود. گوگل با استفاده از الگوریتمهایی که دارد میتواند کاربران را ردیابی کند و میزان حضور آنها را در یک سایت و رضایت آنها از خدماتی که دریافت کردهاند را متوجه شود. و اگر کاربری وارد یک سایت شده و نتواند نیاز خود را تامین کند، برای آن سایت اصلا خوب نیست چرا که بعد از مدتی جایگاه خود را از دست میدهد.
سئو و تجربه کاربری هر دو یک هدف را دنبال میکنند و آن تبدیل کاربر به مشتری است. زمانی که شما از طریق سئو رتبه سایت را بالا میبرید باید بتوانید این جایگاه را حفظ کنید. در غیر این صورت شاید کاربران زیادی وارد سایت شما بشوند ولی چون تجربه خوبی از حضور در سایت شما تجربه نمیکنند سایت را ترک میکنند و این اصلا برای بقای یک کسب و کار اینترنتی خوب نیست.
اگر می خواهید رتبه خوبی را در نتایج جستجو حفظ کنید، باید بازدیدکنندگان را در وب سایت خود نگه دارید و اگر می خواهید بازدیدکنندگان را در وب سایت خود نگه دارید، باید یک تجربه کاربری خوب ارائه دهید.
پیشنهاد مطالعه: تاثیر طراحی سایت بر بهبود تجربه کاربری
تفاوت های اصلی بین UI و UX
UI و UX با این که به هم نزدیک هستند، اما هر کدام تمرکز و کار خاص خودشان را دارند. UI بیشتر روی ظاهر سایت کار می کند، یعنی همان چیزهایی که کاربر می بیند، مثل رنگ ها، فونت ها، دکمه ها و چیدمان اجزا. اما UX به تجربه کلی کاربر توجه دارد، یعنی این که سایت چقدر راحت است، کاربر چطور با آن کار می کند و در نهایت حس خوبی از استفاده سایت دارد یا نه.
از طرف دیگر UI بیشتر به طراحی صفحه و جزئیات بصری مربوط می شود، اما UX همه چیز را در نظر می گیرد، از لحظه ورود کاربر به سایت تا پایان کارش. به همین دلیل UX رفتار کاربران را تحلیل می کند و تلاش می کند مسیر دسترسی به اطلاعات و خدمات را ساده و کاربردی طراحی کند. اگر شما در حال طراحی سایت بازرگانییا هر سایت دیگری هستید، باید به هر دوی این بخش ها توجه ویژه داشته باشید. خلاصه اینکه UI مثل ظاهر ماشین است و UX مثل این است که رانندگی با آن چقدر راحت و لذت بخش است.
اهمیت طراحی UI و UX در افزایش بازدید و فروش
طراحی خوب UI و UX می تواند معجزه کند. وقتی سایت ظاهری جذاب داشته باشد (UI) و استفاده از آن هم راحت و بی دردسر باشد (UX)، کاربر هم بیشتر در سایت می ماند و هم احتمال دارد تبدیل به مشتری شود. مخصوصاً در سایت های فروشگاهی، این طراحی خوب است که می تواند بین ماندن یا ترک کردن سایت توسط کاربر تصمیم گیری کند.
اگر تجربه کاربری سایت خوب باشد، کاربر راحت محصول مورد نظرش را پیدا می کند و خریدش را انجام می دهد. این یعنی نرخ تبدیل بالا می رود و فروش بیشتر می شود. اما اگر سایت سردرگم کننده باشد یا ظاهر جذابی نداشته باشد، احتمالاً کاربر بعد از چند ثانیه سایت را ترک می کند.
برای بهتر کردن UI و UX چند نکته ساده ولی کاربردی وجود دارد: سایت را طوری طراحی کنید که سریع بارگذاری شود، دسترسی به بخش های مختلف آسان باشد و طراحی به قدری جذاب باشد که کاربر حس کند به یک سایت حرفه ای و مدرن وارد شده است. این موارد، مخصوصاً در خرید سایت آموزشی یا فروشگاهی می تواند باعث جلب اعتماد کاربر و افزایش وفاداری او شود.
6 نکته مهم برای طراحی تجربه کاربری
در ادامه به بیان 5 روش بهبود تجربه کاربری سایت می پردازیم. این مبحث یکی از مباحث مهم افزایش نرخ کلیک سایت و تبدیل مشتری است.
نیازهای مشتری را بشناسید
هدف اصلی تجربه کاربری رفع نیازهای مشتریان به بهترین شکل است. برای تامین این هدف شما باید مشتری و نیازش را بشناسید. برای شناخت این مسئله از هر منبعی که میتوانید کمک بگیرید. مثلا میتوانید نظرسنجی کنید، نظرات کاربران را رصد کنید. از کاربران بخواهید که نظرات خود را برای شما ارسال کنند، با گوگل آنالیتیکس تعامل کاربران را اندازهگیری کنید. این ابزار برای اندازهگیری میزان تعامل کاربران بسیار مناسب است و چه بهتر بتوانید از این ابزار پر قدرت استفاده کنید و رفتار کاربر را شناسایی کنید متوجه نقاط ضعف و قدرت خود خواهید شد. اگر هنوز سایت خود را به این ابزار متصل نکرده اید می توانید از مقاله آموزش اتصال سایت به گوگل آنالیتیکس را مطالعه کنید.
ساختار سایت مناسبی داشته باشید

هر چه یک سایت در عین جذابیت ساختار ساده و هدفمندی داشته باشد طوری که کاربر در هنگام استفاده از آن سردرگم نشود و بتواند به راحتی با اجزای سایت ارتباط بگیرد و احساس خوبی را از خرید و دریافت خدمات بدست آورد به همان اندازه باعث ماندگاری سایت شما میشود و این امتیاز بزرگی به لحاظ سئو نیز محسوب میشود. اگر تعداد تماس ها و یا پیام هایی که از طرف مشتریان و کاربران سایت در خصوص نحوه استفاده از خدمات سایت یا خرید از سایت دریافت می کنید، بیشتر باشد نشانه این است که احتمالاً طراحی تجربه کاربری به خوبی انجام نشده است.
یوایکس رایتینگ (UX Writing)
گوگل به دنبال اطمینان از این است که وقتی کاربران را به وبسایت شما هدایت میکند، آن ها بتوانند بهراحتی اطلاعات مورد نظر خود را بیابند. یکی از عواملی که گوگل برای ارزیابی این موضوع در نظر میگیرد، مدت زمانی است که کاربران در سایت شما میگذرانند یا سرعت ترک آن (نرخ پرش) است.
یکی از ارکان اصلی تجربه کاربری که بر مدت زمان حضور کاربران در سایت تأثیر میگذارد و در نتیجه بر سئو سایت شما نیز مؤثر است، محتوای متنی است.
محتوای متنی سایت یکی از ابزارهای قدرتمند برای هدایت کاربران در سایت و رساندن آن ها به اطلاعات مورد نظرشان است. این محتوا مانند علائم راهنمایی و رانندگی عمل میکند. بدون نیاز به جستجوی زیاد یا تفکر بیش از حد، کاربران را به مسیر درست هدایت میکند.
هرچه محتوای متنی سایت شما بهتر باشد، کاربران راحت تر میتوانند آنچه را که به دنبال آن هستند پیدا کنند و مدت زمان بیشتری در سایت شما باقی میمانند. این امر تأثیر مثبتی بر سئو دارد.
برای یادگیری نحوه نوشتن محتوای مفید برای سایت، میتوانید راهنمای UX Writing را مطالعه کنید.
مسیر کاربران را در سایت رصد کنید

با استفاده از گوگل آنالیتیکس یا مایکروسافت کلاریتی میتوانید مسیر کاربران را در سایت رصد کنید و متوجه شوید کاربران مسیری که شما تعریف کردید را طی میکنند یا مسیر خودشان را میروند. با رصد کردن مداوم این پارامترها میتوانید به نقاط ضعف سایت خود در تجربه کاربری پی ببرید و آن را برطرف کنید.
سرعت سایت را افزایش دهید

سرعت سایت یکی از فاکتورهای مشترک بین سئو و تجربه کاربری است. کاربران از سایتی که صفحاتش دیر لود میشود خوششان نمیآید و زود خسته شده و آن را ترک میکنند. توجه داشته باشید که گوگل سرعت سایت را به خوبی درک میکند و آن را میسنجد.
اگر کاربر از سرعت لود صفحات راضی نباشد و بلافاصله آن را ترک کند عواقب خوبی در انتظار سایتتان نخواهد بود و نرخ پرش (نرخ پرش در واقع آمار کاربرانی است که به محض ورود به سایت، بدون انجام عمل خاصی مثل کلیک کردن و بدون گذراندن زمان زیاد، از آن خارج میشوند.) را بالا می برد که در این صورت گوگل رتبه شما را کاهش میدهد.
برای افزایش سرعت سایت خود میتوانید روشهای مختلفی را امتحان کنید. برخی از این روشها مربوط به طراحی هستند، مانند بارگذاری تنبل، یک الگوی طراحی که رندر برخی از اشیاء را تا زمانی که کاملا ضروری باشند به تأخیر می اندازد (به عنوان مثال، زمانی که کاربر شروع به پیمایش می کند، فقط تصاویر زیر را بارگیری می کند). برخی دیگر فنیتر هستند و ممکن است به کمک یک توسعه دهنده نیاز داشته باشند، مانند بهینه سازی تصاویر و کوچک کردن کدهای CSS، جاوا اسکریپت و HTML. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روشهای افزایش سرعت سایت به این صفحه مراجعه کنید.
طراحی واکنشگرا

با توجه به اینکه بیش از 60 درصد کاربران وب سایتها از طریق دستگاه های تلفن همراه وارد سایت میشوند، طراحی ریسپانسیو باید در اولویت ایجاد و بهینه سازی وب سایت شما باشد. چرا که هر چه طراحی سایت شما برای گوشی روان باشد و به خوبی المانها را نمایش دهد تجربه کاربری هم بالا میرود.
کلام آخر
در نهایت خوب است بدانید که طراحی UI و UX را می توان قلب تپنده هر سایت موفقی دانست. اگر می خواهید سایتی داشته باشید که هم کاربران را جذب کند و هم تجربه ای عالی برای آن ها فراهم کند، باید به این دو بخش توجه ویژه ای داشته باشید. طراحی یک سایت زیبا، کاربرپسند و کاربردی نه تنها باعث افزایش بازدید سایت شما می شود، بلکه فروش و رضایت کاربران را هم به همراه دارد.
اگر به دنبال یک تیم حرفه ای برای طراحی سایت با استانداردهای روز و تمرکز بر UI و UX هستید، شرکت آرتارسانه با تجربه و تخصص خود می تواند بهترین گزینه برای شما باشد. این شرکت آماده است تا به شما کمک کند سایتی حرفه ای و متناسب با نیازهای خودتان داشته باشید.

مریم گوهرزاد
مدرس و بنیانگذار هلدینگ آرتا رسانه. برنامه نویس و محقق حوزه بلاکچین




