شبکه همتا به همتا یا P2P چگونه کار می کنند؟

سیستم همتا به همتا در دنیای فناوری اطلاعات به نوعی از شبکه گفته می شود که در آن هر کامپیوتر متصل به سیستم، هم نقش سرور و هم نقش کاربر را دارد و به عملکرد صحیح شبکه کمک می کند. این مدل با شبکه های سنتی که فقط یک سرور مرکزی دارند متفاوت است. در مدل سنتی، تنها یک سرور مرکزی وجود دارد که خدمات خود را به کاربران (کلیات) ارائه می دهد.

مثال هایی از شبکه های سرور/کاربر شامل وب سایت ها، ایمیل و پروتکل FTP هستند. در مقابل، سیستم های همتا به همتا مانند تورنت (برای اشتراک گذاری فایل) و بیت کوین (BTC) به همراه بلاک چین آن، نمونه هایی از شبکه های همتا به همتا هستند.

در سال 2008 زمانی که ساتوشی ناکاموتو مقاله سفید بیت کوین را منتشر کرد، او از این ارز دیجیتال به عنوان «سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا» یاد کرد. در این مقاله توضیح می دهیم که سیستم همتا به همتا چیست و چگونه این فناوری با بلاک چین که یک پایگاه داده غیرمتمرکز است ارتباط دارد. همچنین مزایا و معایب خرید و فروش ارزهای دیجیتال از طریق این سیستم را بررسی می کند. از جمله کاربردهای مهم این فناوری می توان به طراحی سایت صرافی P2P اشاره کرد که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را به صورت مستقیم بین کاربران فراهم می سازد.

پیشنهاد ویژه: آموزش برنامه نویسی بلاکچین

شبکه همتا به همتا چگونه کار می کنند؟

برای درک نحوه کار معماری همتا به همتا، تصور کنید که چندین کامپیوتر در سرتاسر دنیا به نرم افزار یکسانی متصل شده اند. وقتی این ارتباط مجازی برقرار می شود، کامپیوترها به برخی از امکانات سیستم دسترسی پیدا می کنند و در عوض شروع به پشتیبانی از آن می کنند.

برای مثال در تورنت، زمانی که کاربران از این برنامه برای دانلود فیلم یا موسیقی استفاده می کنند، کامپیوترهای آنها به سرور تبدیل می شوند. یعنی آنها داده ها را مصرف می کنند (فایل ها را دانلود می کنند) اما در عین حال داده ها را هم ارائه می دهند (فایل ها را به اشتراک می گذارند).

در واقع در سیستم همتا به همتا، هرچه کاربران بیشتری از شبکه استفاده کنند، ظرفیت سیستم بیشتر می شود، چون تعداد سرورها بیشتر می شود.

این نوع معماری محدودیت هایی هم دارد. جلوگیری از دستکاری افراد در یک شبکه همتا به همتا دشوار است. مثلا ممکن است محتوای نامعتبری منتشر کنند. اگر تعداد زیادی از افراد این کار را انجام دهند، بیشتر کاربران شبکه محتوای نامناسب دریافت خواهند کرد. فیلتر کردن این محتوا هم سخت است.

انواع مختلف شبکه های همتا به همتا (P2P) چیست؟

همانطور که در زیر توضیح داده شده است، یک معماری P2P را می توان به شبکه های همتا به همتای ساختاریافته، بدون ساختار و ترکیبی طبقه بندی کرد.

شبکه های همتا به همتای ساختاریافته

در این نوع شبکه، گره‌ها بر اساس یک ساختار سازمان‌یافته با هم تعامل دارند و گره‌ها را قادر می‌سازد تا فایل‌ها را دقیقاً جستجو کنند، حتی اگر محتوا در دسترس نباشد. با این حال، به دلیل یک سیستم سازمان یافته، نوعی تمرکز در شبکه های P2P ساختار یافته وجود دارد. بر خلاف شبکه‌های همتا به همتای بدون ساختار، راه‌اندازی شبکه‌های همتا به همتای ساختاریافته چالش برانگیز است، اگرچه دسترسی ساده به داده‌ها را فراهم می‌کنند.

شبکه های همتا به همتای بدون ساختار

هیچ ساختار مشخصی برای گره‌ها در این نوع شبکه وجود ندارد که به مشارکت‌کنندگان شبکه اجازه می‌دهد تا به دلخواه خود به شبکه بپیوندند یا از آن خارج شوند. همچنین به دلیل عدم وجود ساختار مشخص، شرکت کنندگان به صورت تصادفی با یکدیگر گفتگو می کنند. با این حال، شبکه‌های P2P بدون ساختار نیاز دارند تا تمام گره‌ها فعال باقی بمانند تا تعداد زیادی از تراکنش‌ها را تامین کنند، و برای اطمینان از اینکه شبکه به درستی اجرا می‌شود، قدرت عظیم CPU را الزامی می‌کند.

شبکه های هیبریدی نظیر به نظیر

این نوع شبکه P2P برخی از جنبه های طراحی P2P را با رویکرد مشتری-سرور سنتی ترکیب می کند. به عنوان مثال، مکان یابی یک گره را با استفاده از سرور مرکزی ممکن می کند. یک چارچوب کاربردی شبکه توزیع شده به نام معماری سرویس گیرنده-سرور، وظایفی را به سرورها و کلاینت هایی در همان سیستمی که از طریق یک شبکه کامپیوتری یا اینترنت متصل می شوند، اختصاص می دهد.

بلاکچین و همتا به همتا

اما بلاکچین که یک سیستم همتا به همتا است، توانسته با استفاده از ویژگی های «هوشمندانه» خود، برخی از این محدودیت ها را برطرف کند. مهم ترین ویژگی آن پروتکل اثبات کار (Proof-of-Work) است که مراحل عملکرد بلاکچین را تعیین می کند.

در پروتکل PoW، باید یک چالش رمزنگاری را حل کنیم تا بتوانیم در شبکه شرکت کنیم. این کار که نیاز به توان محاسباتی دارد، امنیت کل سیستم را تامین می کند. اگر کسی بخواهد شبکه را دستکاری کند، باید قدرت محاسباتی زیادی داشته باشد تا این کار را انجام دهد که از نظر مالی به صرفه نخواهد بود.

برخی از سایت ها، درست مثل صرافی ها این امکان را فراهم می کنند که معاملات بدون ضرر برای هر دو طرف انجام شود. مثلا در پلتفرم هایی مثل LocalBitcoins و Paxful، ارزهای دیجیتال تا زمانی که معامله نهایی شود، در یک حساب امانی نگه داشته می شوند.

فروشندگان در کاتالوگ همتا به همتا بر اساس امتیازی بین ۱ تا ۵ رتبه بندی می شوند. هرچه امتیاز بالاتر باشد، فروشنده موقعیت بهتری دارد و قابل اعتمادتر خواهد بود. این امتیازات را خود مشتریان ثبت می کنند.

برخی از صرافی های متمرکز مثل Binance و OKEx هم پلتفرم هایی برای معاملات همتا به همتا ارائه می دهند. این صرافی ها هم مثل Paxful و LocalBitcoins، ارزهای دیجیتال را تا زمانی که معامله بین کاربران به طور کامل انجام شود، در سیستم خود نگه می دارند.

صرافی ارز دیجیتال همتا به همتا (P2P) چیست؟

صرافی همتا به همتا (P2P) یک پلتفرم معاملاتی است که خریداران و فروشندگان را به طور مستقیم به هم متصل می کند، بدون این که واسطه ای در کار باشد. کاربران در این نوع صرافی می توانند ارزهای دیجیتال خود را با قیمت دلخواه خرید و فروش کنند و روش پرداخت را بر اساس توافق با طرف مقابل انتخاب کنند.

برخلاف صرافی های متمرکز که تمام معاملات را از طریق سیستم داخلی خود انجام می دهند، صرافی های P2P فقط بستری برای ارتباط کاربران ایجاد می کنند و در معامله آن ها دخالتی ندارند. بعضی از این صرافی ها، مانند Binance P2P و OKEx P2P، از سیستم سپرده گذاری امن (Escrow) استفاده می کنند. این سیستم باعث می شود ارز دیجیتال تا زمان نهایی شدن معامله، به طور موقت در حساب امانی نگه داشته شود تا از کلاهبرداری جلوگیری شود.

ویژگی های صرافی های P2P

• معامله مستقیم بین کاربران: خرید و فروش بدون واسطه انجام می شود.
• روش های پرداخت متنوع: کاربران می توانند از گزینه های مختلف پرداخت مثل کارت بانکی، انتقال بانکی یا کیف پول دیجیتال استفاده کنند.
• امکان تعیین قیمت: در صرافی های P2P، قیمت را کاربران مشخص می کنند، نه بازار.
• امنیت بالاتر با سیستم امانی: در بعضی از این صرافی ها، ارز دیجیتال تا زمان تکمیل معامله در حساب امانی نگه داشته می شود.

مزایای صرافی های همتا به همتا

• به دلیل نبود واسطه، هزینه های معامله (کارمزد) کمتر از صرافی های متمرکز است.
• کاربران این امکان را دارند که از روش های گوناگونی برای پرداخت استفاده کنند.
• برخی از این صرافی ها قوانین سختگیرانه ای برای احراز هویت ندارند.

معایب صرافی های همتا به همتا

• سرعت کمتر در انجام معاملات: چون طرفین معامله باید با هم به توافق برسند، ممکن است فرایند خرید و فروش زمان ببرد.
• ریسک کلاهبرداری: اگر پلتفرم از سیستم امانی استفاده نکند، امکان تقلب در معامله وجود دارد.

صرافی های همتا به همتا برای کسانی که می خواهند ارز دیجیتال را با آزادی عمل بیشتر و هزینه کمتر خرید و فروش کنند، گزینه مناسبی هستند. اما کاربران باید دقت کنند و با افرادی معامله کنند که امتیاز و اعتبار بالایی دارند.

راهنمای گام به گام برای معاملات همتا به همتا

مرحله ۱: معمولاً کسی که می خواهد ارز دیجیتال بخرد، از طریق یک برنامه چت با فروشنده همتا به همتا (P2P) ارتباط برقرار می کند. در این گفت و گو، خریدار مشخص می کند که چه ارزی می خواهد بخرد و چه مقدار، مثلاً ۱ بیت کوین.

مرحله ۲: بعد از آن، فروشنده قیمت ارز دیجیتال را بر اساس پول رایجاعلام می کند و هزینه کارمزد معامله را هم مشخص می کند.

مرحله ۳: اگر هر دو طرف روی مبلغ توافق کردند، فروشنده شماره حساب بانکی خود را می دهد و خریدار آدرس کیف پول ارز دیجیتال خود را می فرستد.

مرحله ۴: معمولاً خریدار اول پول را واریز می کند. فقط زمانی که پرداخت تایید شد، فروشنده ارز دیجیتال را به خریدار می فرستد. در این مرحله ممکن است کلاهبرداری اتفاق بیفتد، به این صورت که فروشنده پول را بگیرد و ناپدید شود. به همین دلیل خیلی مهم است که فقط از افراد قابل اعتماد خرید کنید.

باید توجه داشت که انتقال بیت کوین، اتریوم و سایر آلت کوین ها ممکن است زمان ببرد تا تایید شوند. این زمان بستگی به شلوغی شبکه بلاک چین دارد.

برای مثال در مورد بیت کوین، حداقل زمان انتظار ۱۰ دقیقه است، زیرا برای تایید تراکنش، نیاز است که یک بلاک جدید استخراج شود. اما اگر تعداد تراکنش ها در شبکه زیاد باشد، ممکن است تایید تراکنش ها ساعت ها طول بکشد.

مزایا

معاملات همتا به همتا (P2P) در مقایسه با روش های دیگر خرید ارز دیجیتال، مزایایی دارند:

• چابکی – در معاملات P2P هیچ واسطه ای مانند صرافی یا کارگزار وجود ندارد، بنابراین معاملات سریع تر انجام می شود.
• هزینه های کمتر – صرافی ها معمولاً برای برداشت، انتقال و انجام معاملات هزینه دریافت می کنند. در معاملات P2P، فروشندگان هم هزینه هایی دریافت می کنند (این روش کسب درآمد آن هاست)، اما این هزینه ها معمولاً کمتر هستند.
• امکان مذاکره – در معاملات P2P چون خرید و فروش مستقیماً بین دو نفر انجام می شود، می توانید در مورد قیمت ارز دیجیتال مذاکره کنید. به یاد داشته باشید که قیمت بیت کوین (BTC) به طور ثابت وجود ندارد. یک قیمت میانگین وجود دارد، اما معامله گران می توانند قیمت خود را تعیین کنند.

معایب

با وجود مزایای زیاد، معاملات P2P معایبی هم دارند که باید به آن ها توجه کنید:

• اعتماد – در معاملات P2P هیچ نهادی وجود ندارد که تضمین کننده تراکنش ها باشد. این موضوع می تواند زمینه ای برای کلاهبرداران فراهم کند. برخی از کلاهبرداران از نام معامله گران واقعی استفاده می کنند تا افراد را فریب داده و پولشان را به سرقت ببرند.
• دانش – برای انجام معاملات با دیگران، باید اطلاعات پایه ای در مورد بازار ارزهای دیجیتال داشته باشید. دانستن مفاهیمی مثل آدرس، کیف پول ارز دیجیتال و اکسپلورر بلاکچین ضروری است. اگر وقت یا تمایل ندارید که این مفاهیم را یاد بگیرید، بهترین کار این است که از صرافی ها استفاده کنید.
• زمان – خریداران خود باید به دنبال فروشندگان بگردند. این کار ممکن است زمان بر باشد زیرا برای جلوگیری از کلاهبرداری باید اعتبار فروشنده را بررسی کنند و نظرات دیگر مشتری ها را جویا شوند.
• نگهداری – در معاملات P2P، شما باید خودتان مسئول امنیت و نگهداری ارزهای دیجیتال تان باشید. در اینجا هیچ صرافی ای وجود ندارد که ارزهای شما را نگه دارد. این ویژگی برای کسانی که می خواهند خودشان مسئول سرمایه شان باشند خوب است، اما برای کسانی که ترجیح می دهند این کار را به صرافی ها بسپارند، ممکن است نگران کننده باشد.

چگونه از کلاهبرداری جلوگیری کنیم؟

قبل از انجام هر معامله ای، حتماً فروشنده را به طور کامل بررسی کنید. پلتفرم هایی که معامله گران را به هم متصل می کنند، معمولاً امتیازدهی دارند که می توانید از آن ها استفاده کنید. علاوه بر این با افرادی که قبلاً با فروشنده کار کرده اند صحبت کنید. همچنین وقتی با یک معامله گر P2P صحبت می کنید، مطمئن شوید که طرف مقابل یک شخص واقعی است و نه یک کلاهبردار که خود را به عنوان یک معامله گر معرفی می کند.

یک روش دیگر برای جلوگیری از کلاهبرداری این است که با مبالغ کم شروع کنید. اگر همه چیز خوب پیش رفت و فروشنده از شما کلاهبرداری نکرد، می توانید در معاملات بعدی مبلغ بیشتری را مذاکره کنید.

همچنین توجه داشته باشید که معمولاً این معامله گران هستند که باید شما را برای فروش ارز دیجیتال پیدا کنند و نه برعکس. پس اگر شخصی از طرف شما برای فروش ارز دیجیتال تماس گرفت، باید مشکوک شوید.

تفاوت ماینینگ، P2P و صرافی

در دنیای ارزهای دیجیتال مفاهیم مختلفی وجود دارند که ممکن است برای شما گیج کننده باشند. در اینجا تفاوت های میان ماینینگ، P2P و صرافی ها را توضیح می دهیم:

• ماینینگ فرآیندی است که از طریق آن ارزهای دیجیتال جدید وارد بازار می شوند. ماینرها با تایید تراکنش ها و اضافه کردن بلاک های جدید به بلاکچین، ارزهای دیجیتال جدید تولید می کنند.
• P2P به سیستم های غیرمتمرکز اشاره دارد که در آن ها هر شرکت کننده هم به عنوان سرور و هم به عنوان مشتری عمل می کند. به عنوان مثال، بلاکچین یک شبکه P2P است.
• معاملات P2P یعنی خرید و فروش ارز دیجیتال مستقیماً بین کاربران و بدون دخالت صرافی ها انجام می شود.
• صرافی ها پلتفرم هایی هستند که در آن ها می توانید ارزهای دیجیتال مختلف را خرید، فروش و ذخیره کنید. این پلتفرم ها به صورت متمرکز عمل می کنند و برای انجام معاملات نیاز به یک نهاد ثالث دارند.
• صرافی های P2P که ترکیبی از سیستم های غیرمتمرکز و متمرکز هستند، به کاربران این امکان را می دهند که مستقیماً با یکدیگر معامله کنند، اما در عین حال، صرافی به عنوان یک پلتفرم میانه نقش ایفا می کند تا امنیت و اعتبار تراکنش ها را تضمین کند.

آیا P2P امن است؟

هر سیستم، چه متمرکز و چه غیرمتمرکز، محدودیت هایی دارد. نرم افزارها معمولاً آسیب پذیری هایی دارند که هکرها می توانند از آن ها سوءاستفاده کنند. در سال ۲۰۲۱ بسیاری از پروتکل های مالی غیرمتمرکز (DeFi) هدف حملات هکری قرار گرفتند.

برای جلوگیری از این مشکلات، باید تحقیقاتی درباره پروژه هایی که می خواهید در آن ها سرمایه گذاری کنید انجام دهید، تاریخچه گروه های مسئول را بررسی کنید و افراد را بشناسید. این کار کمک می کند تا خطرات را کاهش دهید، اما برخی از خطرات به خاطر مشکلات ساختاری سیستم ها همچنان وجود دارند.

با این حال بیشتر کلاهبرداری ها توسط هکرهایی انجام می شود که قصد دارند اطلاعات شخصی شما را سرقت کنند. برای جلوگیری از این حملات، همیشه سیستم عامل کامپیوتر خود را به روز نگه دارید، از نرم افزارهای آنتی ویروس استفاده کنید و از دانلود برنامه های مشکوک خودداری کنید.

در معاملات P2P، امنیت کاملاً به خود فرد بستگی دارد. شما باید فروشنده را بررسی کنید و تصمیم بگیرید که آیا او قابل اعتماد است یا خیر. این نوع معاملات معمولاً کمتر ایمن از معاملات صرافی ها هستند، اما معمولاً سریع تر انجام می شوند.

پیشنهاد مطالعه: بلاکچین چیست

کلام آخر

شبکه همتا به همتا (P2P) یک سیستم توزیع شده است که در آن هیچ واسطه ای میان کاربران وجود ندارد و تمامی تعاملات مستقیماً بین آنها صورت می گیرد. این شبکه ها به کاربران این امکان را می دهند تا به راحتی و بدون نیاز به واسطه ها، ارزهای دیجیتال یا داده های دیگر را با یکدیگر مبادله کنند. استفاده از شبکه های همتا به همتا، به ویژه در معاملات ارز دیجیتال، مزایای زیادی از جمله کاهش هزینه های تراکنش، سرعت بالاتر و استقلال بیشتر برای کاربران فراهم می کند. با این حال برای استفاده موفق و امن از این شبکه ها ضروری است که کاربران از امنیت تراکنش ها مطمئن شوند و به دقت طرف مقابل خود را بررسی کنند. در نهایت شبکه های P2P فرصت های جدیدی برای تعاملات مالی و اقتصادی به وجود می آورند که می تواند آینده ساز بسیاری از حوزه ها باشد.