تحلیل تکنیکال یکی از مهم ترین ابزارها برای معامله گران است که به آنها کمک می کند روند بازار را پیش بینی کنند. دو مفهوم کلیدی در این تحلیل وجود دارد که به شدت در تصمیم گیری های مالی موثر هستند: حمایت و مقاومت. حمایت به سطحی گفته می شود که قیمت نمی تواند پایین تر از آن برود، چون تقاضا برای خرید آن کالا یا ارز زیاد است و فروشندگان نمی توانند قیمت را پایین تر بیاورند. از طرف دیگر، مقاومت به سطحی اطلاق می شود که قیمت نمی تواند بالاتر از آن برود، زیرا عرضه بیشتر از تقاضا است و فروشندگان جلوی افزایش قیمت را می گیرند. آشنایی با این دو مفهوم به معامله گران کمک می کند تا زمان مناسب خرید و فروش را شناسایی کنند و ریسک کمتری در معاملات خود داشته باشند. در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چطور با استفاده از حمایت و مقاومت می توانید در بازارهای مالی بهتر عمل کنید.

پیشنهاد ویژه آرتارسانه: دوره برنامه نویسی بلاکچین

حمایت و مقاومت دو مفهوم خیلی مهم و کاربردی در تحلیل تکنیکال هستند که معامله گران از آنها برای تشخیص روند بازار و گرفتن تصمیم های بهتر استفاده می کنند.

حمایت در تحلیل تکنیکال چیست؟

حمایت یعنی یک سطح قیمتی که وقتی قیمت به آن نزدیک می شود، خریداران وارد بازار می شوند و نمی گذارند قیمت بیشتر از این پایین برود. این اتفاق معمولا به این دلیل می افتد که در گذشته هم قیمت چند بار به این نقطه رسیده و دوباره برگشته بالا. به همین دلیل معامله گران این نقاط را زیر نظر دارند. اگر سطح حمایت شکسته شود، ممکن است نقش آن برعکس شود و به سطحی تبدیل شود که جلوی رشد دوباره قیمت را بگیرد.

مقاومت در تحلیل تکنیکال چیست؟

از طرف دیگر، مقاومت سطحی است که وقتی قیمت به آن می رسد، فروشندگان فعال تر می شوند و نمی گذارند قیمت بیشتر بالا برود. چون در گذشته هم قیمت نتوانسته از این سطح عبور کند، معامله گران آن را به عنوان مانعی برای رشد قیمت می شناسند. اگر مقاومت شکسته شود، یعنی خریداران قوی تر عمل کرده اند و ممکن است قیمت به سطوح بالاتری برسد.

پیشنهاد مطالعه: شاخص قدرت نسبی (RSI) چیست؟

چرا شناسایی و استفاده ازحمایت و مقاومت در ترید مهم است؟

در بازارهای مالی، قیمت همیشه در حال نوسان است و معامله گران دنبال پیدا کردن نقاطی هستند که قیمت ممکن است در آنجا متوقف شود یا مسیرش را عوض کند. سطوح حمایت و مقاومت دقیقا همان نقاط مهمی هستند که رفتار خریداران و فروشندگان در آن جا تعیین کننده جهت بازار است. وقتی بدانیم قیمت در کجا ممکن است بایستد یا برگردد، می توانیم با اطمینان بیشتری تصمیم بگیریم. این سطوح به ما کمک می کنند تا حد ضرر و حد سود را مشخص کنیم و از معاملات خود بهتر محافظت کنیم. بنابراین شناخت درست این نقاط یکی از اصول مهم موفقیت در ترید است.

شناسایی نقاط ورود و خروج با کمک حمایت و مقاومت

یکی از کاربردهای مهم حمایت و مقاومت این است که به ما کمک می کنند تا زمان درست ورود یا خروج از معامله را پیدا کنیم. وقتی قیمت به سطح حمایت می رسد، ممکن است زمان خوبی برای خرید باشد، چون احتمال دارد قیمت دوباره بالا برود. برعکس اگر قیمت به سطح مقاومت نزدیک شود، شاید زمان فروش رسیده باشد، چون احتمال افت قیمت زیاد است. همچنین می توان از این سطوح برای بستن پوزیشن های باز هم استفاده کرد. به طور مثال وقتی قیمت به مقاومت نزدیک می شود، بهتر است از معامله خرید خارج شویم و وقتی به حمایت نزدیک می شود، از معامله فروش خارج شویم. این روش کمک می کند تا با ریسک کمتر، تصمیم های بهتری بگیریم.

چطور می توان سطوح حمایت و مقاومت را پیدا کرد؟

برای اینکه بفهمیم قیمت ممکن است کجا متوقف شود یا برگردد، باید سطوح حمایت و مقاومت را شناسایی کنیم. این کار به ما کمک می کند تصمیم های بهتری برای خرید یا فروش بگیریم. در ادامه روش های ساده و کاربردی برای پیدا کردن این سطوح را با هم مرور می کنیم:

1. سطوح افقی (قیمت هایی که قبلا برگشته اند)

اگر چند بار در گذشته قیمت به یک عدد خاص رسیده و برگشته باشد، آن عدد می تواند سطح مهمی باشد. مثلا اگر قیمت چند بار تا عدد 100 رفته و برگشته باشد، عدد 100 یک مقاومت است. اگر هم قیمت چند بار تا 70 افت کرده و دوباره بالا رفته، عدد 70 یک حمایت حساب می شود.

2. خط روند (رسم خط روی نقاط بالا یا پایین قیمت)

اگر در نمودار قیمت، چند نقطه بالا یا پایین پشت سر هم تشکیل شده، می توان بین آن ها یک خط مورب کشید. اگر این خط رو به بالا باشد، می تواند نقش حمایت را داشته باشد. اگر رو به پایین باشد، نقش مقاومت را دارد. این خطوط جهت کلی حرکت قیمت را نشان می دهند.

3. میانگین های متحرک (خط های نرم که قیمت را دنبال می کنند)

میانگین متحرک یعنی میانگین قیمت در چند روز اخیر. مثلا اگر میانگین قیمت 20 روز گذشته را حساب کنیم، یک خط نرم روی نمودار شکل می گیرد. این خط می تواند نقش حمایت یا مقاومت را بازی کند. اگر قیمت به این خط برخورد کند و دوباره برگردد، یعنی این خط یک سطح مهم بوده است.

4. سطوح فیبوناچی

فیبوناچی یک ابزار معروف بین تریدرهاست که با کمک آن می توان نقاط برگشت قیمت را پیدا کرد. بعضی از درصدهای مهم آن مثل 38.2 و 61.8 درصد هستند. وقتی قیمت اصلاح می کند، معمولا در این سطوح متوقف می شود یا برمی گردد.

پیشنهاد مطالعه: باند بولینگر (Bollinger Bands)

روش های پیشرفته تر شناسایی حمایت و مقاومت

اگر کمی حرفه ای تر بخواهیم نگاه کنیم، می توانیم از روش های زیر هم استفاده کنیم:

• حجم معاملات: اگر در یک سطح خاص، حجم خرید یا فروش خیلی زیاد باشد، آن سطح اهمیت بیشتری دارد و می تواند حمایت یا مقاومت قوی باشد.
• الگوهای کندل استیک: الگوهایی مثل چکش، دوجی یا پوششی می توانند نشان دهند که در سطح حمایت یا مقاومت تغییر روند در حال رخ دادن است.
• ابر ایچیموکو: یکی از ابزارهای قوی تحلیل تکنیکال است که می تواند به صورت هم زمان چند سطح حمایت و مقاومت را نشان دهد.

چگونه حمایت و مقاومت به یکدیگر تبدیل می شوند؟

در بازارهای مالی، یک نکته بسیار جالب و کاربردی وجود دارد: گاهی اوقات حمایت به مقاومت تبدیل می شود و بالعکس، مقاومت تبدیل به حمایت می شود. این اتفاق زمانی می افتد که قیمت با قدرت یکی از این سطوح را بشکند. در واقع معامله گران به رفتارهای بازار واکنش نشان می دهند که باعث می شود نقش آن سطح در بازار تغییر کند. حالا بیایید خیلی ساده هر دو حالت را با هم بررسی کنیم:

۱. وقتی مقاومت تبدیل به حمایت می شود

فرض کنید قیمت بالا می رود و به یک سطح می رسد که قبلاً چند بار جلوی رشد آن را گرفته است، این سطح می شود مقاومت. حالا اگر قیمت با قدرت (مثلاً با حجم معاملات بالا و کندل قوی) از این سطح عبور کند و بالاتر برود، ممکن است همین سطح مقاومت قبلی تبدیل به حمایت شود.

چرا این اتفاق می افتد؟

• آن هایی که قبلاً در این سطح فروش کرده بودند (فروشندگان)، حالا که قیمت بالا رفته، ممکن است برای جبران ضررشان دوباره خرید کنند (یعنی بخواهند پوزیشن شان را ببندند).
• از طرفی خریداران جدید فکر می کنند این سطح شکسته شده، جای مطمئنی برای ورود به بازار است.

مثال ساده:

• قیمت یک سهم تا 60 دلار بالا رفته ولی نتوانسته آن را رد کند (مقاومت 60 دلار).
• یک روز قیمت با قدرت از 60 عبور می کند و تا 65 دلار می رود.
• سپس قیمت یک اصلاح کوچک می کند و دوباره به 60 دلار برمی گردد، ولی این بار دیگر کاهش نمی یابد. بلکه همین جا متوقف شده و دوباره بالا می رود.
• حالا 60 دلار از یک مقاومت، تبدیل به حمایت شده است!

۲. وقتی حمایت تبدیل به مقاومت می شود

حال برعکس حالت قبل، وقتی قیمت پایین می آید و به یک سطح می رسد که قبلاً مانع از کاهش بیشتر قیمت شده است، آن سطح می شود حمایت. اما اگر قیمت این سطح را بشکند و پایین تر برود، ممکن است همین حمایت قبلی تبدیل به مقاومت شود.

چرا این اتفاق می افتد؟

• کسانی که در این سطح خرید کرده بودند، حالا با شکسته شدن حمایت نگران ضرر شدن هستند. بنابراین ممکن است بخواهند سهم شان را بفروشند تا ضررشان بیشتر نشود.
• فروشندگان جدید هم این سطح قبلی را جای خوبی برای ورود به معاملات فروش (شورت گرفتن) می دانند.

مثال ساده:

• قیمت یک سهم از 100 دلار به 90 دلار می رسد و آنجا حمایت می شود.
• سپس قیمت 90 دلار را می شکند و تا 80 دلار نزول می کند.
• بعد دوباره قیمت کمی بالا می آید و به 90 دلار می رسد، ولی این بار آنجا متوقف می شود و دوباره کاهش می یابد.
• این یعنی 90 دلار که قبلاً حمایت بود، حالا تبدیل به مقاومت شده است.

۳. نکات مهم درباره این تبدیل ها

اگر سطح حمایت یا مقاومت با حجم زیاد و کندل قوی شکسته شود، احتمال اینکه نقش آن سطح عوض شود، خیلی بیشتر است. اما اگر شکست ضعیف باشد، ممکن است قیمت دوباره به همین سطح بازگردد.

معمولاً بعد از شکسته شدن یک سطح، قیمت یک بار دیگر به همین نقطه بازمی گردد و آن را تست می کند. این تست نشان می دهد که آیا سطح جدید واقعاً قرار است نقش جدید خود را ایفا کند یا خیر.

اگر سطحی که شکسته شده مدت زیادی به عنوان حمایت یا مقاومت عمل کرده باشد، تغییر نقش آن معتبرتر و قوی تر خواهد بود.

پیشنهاد مطالعه: آموزش الگوی کف و سقف سه قلو در تحلیل تکنیکال

چگونه می توانیم از واقعی بودن شکست سطح حمایت یا مقاومت مطمئن شویم؟

برای این که تشخیص دهیم یک سطح حمایت یا مقاومت واقعا شکسته شده یا نه، نباید فقط به یک حرکت لحظه ای یا عبور موقتی قیمت اکتفا کنیم. آنچه اهمیت دارد، بسته شدن کندل ها در آن سمت سطح است. یعنی باید صبر کنیم تا چند کندل متوالی، مثلا در تایم فریم های ۱ ساعته، ۴ ساعته یا روزانه، در بالا یا پایین سطح شکسته شده بسته شوند تا تایید لازم به دست آید.

حرکات سریع و موقت در تایم های کوتاه مدت (مانند میان روز یا Intraday) معمولا قابل اعتماد نیستند، چون ممکن است قیمت به صورت لحظه ای سطح را بشکند و دوباره بازگردد. اما وقتی یک کندل کامل در سمت دیگر سطح بسته می شود، یعنی بازار پس از یک دوره کامل معاملاتی، آن سطح را قبول کرده است.

همچنین باید به رفتار گذشته قیمت در مواجهه با آن سطح توجه کنیم. بعضی دارایی ها به سطوح مشخصی واکنش بیشتری نشان می دهند. اگر در گذشته چند بار قیمت به یک سطح واکنش نشان داده و برگشته باشد، احتمال این که آن سطح نقش حمایتی یا مقاومتی قوی تری ایفا کند بیشتر می شود.

پس برای تایید شکست یک سطح، ترکیبی از بسته شدن کندل ها در سمت دیگر سطح، بررسی تایم فریم مناسب و رفتار گذشته قیمت در همان ناحیه به شما کمک می کند تا تصمیم دقیق تری در معامله بگیرید.

کدام تایم فریم برای استفاده از حمایت و مقاومت بهتر است؟

اگر بخواهیم دقیق ترین سطوح حمایت و مقاومت را شناسایی کنیم، تایم فریم روزانه یکی از بهترین گزینه ها است. این تایم فریم تصویر واضح تر و پایدارتری از رفتار بازار به ما می دهد و نوسانات لحظه ای و نویزهای مزاحم را حذف می کند. به همین دلیل بسیاری از معامله گران حرفه ای برای تحلیل سطوح کلیدی به نمودار روزانه نگاه می کنند.

البته برای ورود و خروج دقیق تر می توان از تایم فریم های پایین تر مثل ۴ ساعته یا ۱ ساعته کمک گرفت. این کار به معامله گر امکان می دهد تا نقطه مناسب تری برای ورود یا مدیریت پوزیشن پیدا کند.

همچنین قیمت های باز و بسته شدن، سقف و کف ماهانه یا هفتگی (OHLC) اغلب به عنوان سطوح مهم در نظر گرفته می شوند. اگر این سطوح در تایم های پایین تر هم تایید شوند، می توانند سیگنال های معاملاتی قابل اعتمادی ارائه دهند.

نکته مهم اینجاست که تایم فریم های خیلی کوتاه مثل ۵ دقیقه یا حتی ۱۵ دقیقه، به دلیل نوسانات زیاد و غیرقابل پیش بینی، معمولا باعث ایجاد شکست های جعلی می شوند و ممکن است معامله گر را دچار اشتباه کنند. پس انتخاب تایم فریم مناسب، نقش مهمی در موفقیت استراتژی معاملاتی با استفاده از سطوح حمایت و مقاومت دارد.

آیا سطوح حمایت و مقاومت همیشه قابل اعتمادند؟ محدودیت ها را بشناسید

با وجود این که سطوح حمایت و مقاومت ابزارهای کاربردی در تحلیل تکنیکال هستند، اما نباید آن ها را بدون خطا تصور کرد. این سطوح هم مثل سایر روش های تحلیل بازار، محدودیت ها و چالش های خاص خود را دارند که در ادامه به چند مورد مهم اشاره می کنیم:

۱. ذهنی بودن رسم سطوح

یکی از چالش های مهم در استفاده از سطوح حمایت و مقاومت، تفاوت در دیدگاه تحلیلگران است. به عبارت دیگر ممکن است دو معامله گر یک نمودار را نگاه کنند اما سطوح کلیدی را در نقاط متفاوتی رسم کنند. برای مثال یکی سطح مقاومت را دقیقا ۵۰ دلار در نظر می گیرد، در حالی که دیگری همان سطح را در ۴۹.۸۰ دلار تعیین می کند. این اختلاف ها می تواند باعث ناهماهنگی در ورود یا خروج از معامله شود.

۲. عدم انطباق با شرایط متغیر بازار

سطوح حمایت و مقاومت اغلب به صورت خطوط افقی ثابت در نظر گرفته می شوند، اما واقعیت این است که بازار همیشه در حال تغییر است. عواملی مثل افزایش ناگهانی حجم معاملات، اخبار اقتصادی یا شرایط روانی معامله گران می توانند باعث شوند قیمت به گونه ای رفتار کند که با انتظارات قبلی همخوانی نداشته باشد.

۳. ناپایداری برخی اندیکاتورها

برخی از ابزارها مانند باندهای بولینگر برای تعیین سطوح دینامیک حمایت و مقاومت استفاده می شوند، اما مشکل اینجاست که این اندیکاتورها با ورود داده های جدید مدام تغییر می کنند. به همین دلیل ممکن است سطحی که چند ساعت قبل مهم به نظر می رسید، به سرعت اعتبار خود را از دست بدهد. ضمن این که هیچ اندیکاتوری حتی قوی ترین آن ها نمی تواند بازار را با قطعیت پیش بینی کند.

پیشنهاد مطالعه: الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

کلام آخر

سطوح حمایت و مقاومت از مهم ترین مفاهیم پایه در تحلیل تکنیکال هستند که به معامله گران کمک می کنند رفتار قیمت را بهتر درک کرده و نقاط مناسب برای ورود و خروج از معاملات را شناسایی کنند. با این حال باید به یاد داشت که این سطوح به تنهایی کافی نیستند و باید در کنار سایر ابزارهای تحلیلی و استراتژی های مدیریت ریسک به کار گرفته شوند. درک عمیق از دینامیک بازار، تمرین مستمر و ثبت تجربیات معاملاتی، کلید استفاده موفق از این ابزار قدرتمند در مسیر معامله گری حرفه ای است. بازارهای مالی هیچ گاه صد درصد قابل پیش بینی نیستند، اما با شناخت درست حمایت و مقاومت می توان یک گام هوشمندانه تر در این مسیر برداشت.