مقدمه:

در دنیای پر نوسان و پیچیده بازارهای مالی، یکی از چالش‌های اصلی تحلیل‌گران، پیش‌بینی جهت حرکت قیمت‌ها و شناسایی نقاط حساس برای خرید و فروش است. برای انجام این کار، تحلیل تکنیکال به ابزارهای متعددی مجهز است که هرکدام به نوبه خود کمک می‌کنند تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت بازار به دست آید. یکی از این ابزارها که نقش کلیدی در تحلیل روندها ایفا می‌کند، خطوط روند هستند.

خطوط روند به‌عنوان ساده‌ترین و در عین حال قدرتمندترین ابزار در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شوند که به کمک آن‌ها می‌توان روندهای بازار را شناسایی کرده، نقاط حمایت و مقاومت را مشخص نمود، و حتی به پیش‌بینی تغییرات جهت حرکت قیمت پرداخت. جان مورفی، یکی از پیشگامان تحلیل تکنیکال، در کتاب خود به‌طور مفصل به شرح اهمیت و کاربرد خطوط روند پرداخته است و آن‌ها را به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تحلیل بازار معرفی می‌کند.

در این مقاله، به بررسی دقیق خطوط روند و روش‌های استفاده از آن‌ها طبق آموزه‌های مورفی خواهیم پرداخت. در ابتدا، انواع خطوط روند و نحوه رسم آن‌ها را توضیح می‌دهیم، سپس به تحلیل ویژگی‌های یک خط روند معتبر و کاربرد آن در شناسایی جهت بازار و پیش‌بینی تغییرات قیمت خواهیم پرداخت. در نهایت، این ابزار را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال ترکیب کرده و به بررسی کاربردهای عملی آن در بازارهای مالی می‌پردازیم.

 تعریف خط روند

خط روند یک خط مستقیم است که از دو یا بیشتر نقاط بالا (برای روند نزولی) یا پایین (برای روند صعودی) در نمودار عبور می‌کند و به عنوان یک ابزار برای تشخیص و تایید جهت حرکت قیمت‌ها استفاده می‌شود.

انواع خطوط روند

• خط روند صعودی (Uptrend Line): این خط از پایین‌ترین نقاط (Low) قیمت در یک روند صعودی رسم می‌شود. در روند صعودی، هر نقطه جدید بالاتر از نقطه قبلی است و این خط روند نشان‌دهنده‌ی حمایت در طول روند صعودی است.

  • در روند صعودی، خط روند باید حداقل از دو نقطه کف (Lower Lows) عبور کند. این خط برای شناسایی نقاط ورود و پیش‌بینی ادامه روند استفاده می‌شود.

    

• خط روند نزولی (Downtrend Line): این خط از بالاترین نقاط (High) قیمت در یک روند نزولی رسم می‌شود. در روند نزولی، هر نقطه جدید پایین‌تر از نقطه قبلی است و این خط روند نشان‌دهنده مقاومت در طول روند نزولی است.

  • در روند نزولی، خط روند باید حداقل از دو نقطه سقف (Lower Highs) عبور کند.

    

• خط روند افقی (Horizontal Line): این خط زمانی استفاده می‌شود که قیمت در یک ناحیه خاص بین دو سطح حمایت و مقاومت در حال نوسان است. این خطوط نشان‌دهنده نقاط حمایت یا مقاومت افقی هستند که می‌توانند به شناسایی نواحی کلیدی کمک کنند.

  

ویژگی‌های خطوط روند موفق:

• حداقل دو برخورد با قیمت: هر خط روند باید حداقل از دو برخورد با نقاط قیمت عبور کند تا معتبر شناخته شود. هر چه تعداد برخوردها بیشتر باشد، اعتبار خط روند بالاتر می‌رود.
• زمانی که قیمت با خط روند برخورد می‌کند: زمانی که قیمت به خط روند نزدیک می‌شود یا با آن برخورد می‌کند، می‌تواند به عنوان یک سیگنال مهم برای خرید یا فروش در نظر گرفته شود.

• شیب مناسب: اگر شیب خط روند بیش از حد تند باشد (بیش از 45 درجه)، این خط می‌تواند به سرعت شکسته شود. خطوط روند با شیب ملایم‌تر بیشتر قابل اعتماد هستند.

  استفاده از خطوط روند برای تحلیل و پیش‌بینی:

• شکست خط روند (Trendline Break): زمانی که قیمت روندی جدید را آغاز می‌کند و خط روند شکسته می‌شود، این می‌تواند سیگنالی برای تغییر جهت بازار باشد. شکست خط روند معمولاً با افزایش حجم معاملات همراه است، که نشانه‌ای از تایید روند جدید است.
  • خط روند صعودی شکسته شود: اگر قیمت خط روند صعودی را به سمت پایین بشکند، احتمالاً روند صعودی تمام شده و روند نزولی آغاز می‌شود.
  • خط روند نزولی شکسته شود: اگر قیمت خط روند نزولی را به سمت بالا بشکند، این می‌تواند به معنی تغییر روند از نزولی به صعودی باشد.
• پشتیبانی و مقاومت با استفاده از خطوط روند:
  • در یک روند صعودی، خط روند به عنوان سطح حمایتی عمل می‌کند. اگر قیمت به خط روند نزدیک شود و از آن باز گردد، این نشانه‌ای از ادامه روند صعودی است.
  • در یک روند نزولی، خط روند به عنوان سطح مقاومتی عمل می‌کند. اگر قیمت به خط روند نزدیک شود و از آن برگردد، این نشانه‌ای از ادامه روند نزولی است.

خط روند به عنوان ابزار تایید

 خطوط روند نه تنها برای شناسایی روندها مفید هستند، بلکه به عنوان ابزار تایید برای سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال (مثل اندیکاتورها، الگوهای نموداری و فیبوناچی) نیز به کار می‌روند. زمانی که چندین سیگنال تحلیلی با هم تطابق داشته باشند (مثلاً یک الگوی بازگشتی همراه با شکست خط روند)، احتمال موفقیت تحلیل بالا می‌رود.

 نکات مهم درباره استفاده از خطوط روند 

• پایداری و استمرار خط روند: یک خط روند باید در طول زمان حفظ شود تا اعتبار آن بالا برود. هنگامی که یک خط روند شکسته شود و قیمت مجدداً به سمت آن برگردد، اعتبار آن کاهش می‌یابد.
• استفاده از خطوط روند در تایم فریم‌های مختلف: در تحلیل تکنیکال، خطوط روند در تایم فریم‌های مختلف (کوتاه‌مدت، میان‌مدت، بلندمدت) کاربرد دارند. خط روند در تایم فریم‌های بالاتر معمولاً معتبرتر است، اما برای معاملات کوتاه‌مدت نیز می‌توان از خطوط روند در تایم فریم‌های پایین‌تر استفاده کرد.
• حجم معاملات: حجم معاملات در نزدیکی شکست خط روند یا برخورد با آن بسیار مهم است. اگر حجم معاملات افزایش یابد، این نشان‌دهنده تایید حرکت قیمت در جهت جدید است.

خطوط روند ابزارهایی هستند که برای تعیین جهت حرکت کلی قیمت و تشخیص حمایت و مقاومت به کار می‌روند. این خطوط به‌وسیله اتصال نقاط کلیدی قیمت مانند کف‌ها یا سقف‌ها رسم می‌شوند و به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند:

• خط روند صعودی (Uptrend Line): این خط با اتصال دو یا چند کف قیمتی به هم ترسیم می‌شود و نشان‌دهنده یک روند صعودی است. این خط معمولاً به‌عنوان سطح حمایت عمل می‌کند.
• خط روند نزولی (Downtrend Line): این خط با اتصال دو یا چند سقف قیمتی به هم ترسیم می‌شود و نشان‌دهنده یک روند نزولی است. این خط معمولاً به‌عنوان سطح مقاومت عمل می‌کند.

 نحوه ترسیم خط روند

برای ترسیم خطوط روند به روش زیر عمل کنید:

1. انتخاب نقاط کلیدی:
   • روند صعودی: در یک روند صعودی، نقاط کلیدی برای ترسیم خط روند، کف‌های بالارونده (Higher Lows) هستند. حداقل دو کف باید شناسایی شود تا بتوانید یک خط روند معتبر رسم کنید.
   • روند نزولی: در یک روند نزولی، نقاط کلیدی برای ترسیم خط روند، سقف‌های پایین‌رونده (Lower Highs) هستند. حداقل دو سقف باید شناسایی شود.
2. اتصال نقاط:
   • از یک خط مستقیم برای اتصال این نقاط استفاده کنید. برای یک خط روند صعودی، نقاط کف را به هم وصل کنید و خط را به‌طور مداوم ادامه دهید تا مسیر قیمت را پیش‌بینی کنید.
   • برای یک خط روند نزولی، نقاط سقف را به هم متصل کنید و خط را ادامه دهید تا مسیر بالقوه حرکت قیمت مشخص شود.
3. اعتبار خط روند:
   • خط روند زمانی معتبرتر است که قیمت چندین بار به آن برخورد کرده باشد بدون اینکه خط را به‌صورت قابل توجهی بشکند.
   • هرچه تعداد برخوردها بیشتر باشد، خط روند معتبرتر است و سطح حمایتی یا مقاومتی قوی‌تری را نشان می‌دهد.
   •  

نکات مهم در ترسیم خطوط روند

• حداقل دو نقطه برای رسم: برای ترسیم یک خط روند معتبر، حداقل دو نقطه (دو کف یا دو سقف) لازم است. اما برای اعتبار بیشتر، سه نقطه یا بیشتر ترجیح داده می‌شود.
• زاویه خط روند: خطوط روند با زاویه‌های بسیار تند ممکن است پایدار نباشند و احتمال شکست آنها بالاست. خط روند باید دارای شیب منطقی و قابل قبول باشد تا بازار بتواند از آن پیروی کند.
• عدم اجبار به اتصال همه نقاط: بعضی اوقات قیمت‌ها ممکن است به‌صورت لحظه‌ای و ناگهانی به زیر یا بالای خط روند نفوذ کنند، اما اگر خط روند همچنان قدرت خود را حفظ کند، این نقاط را می‌توان نادیده گرفت و خط را بدون توجه به آن‌ها ادامه داد.
• تأیید شکست خط روند: اگر قیمت خط روند را بشکند، برای اطمینان از تغییر روند بهتر است چند کندل بعدی را مشاهده کنید تا مطمئن شوید که شکست واقعی است، نه شکست کاذب.

 انواع خطوط روند

• خطوط روند اصلی و فرعی: خطوط روند اصلی (Major Trendlines) معمولاً بازه‌های زمانی طولانی‌تری را در بر می‌گیرند و نشان‌دهنده جهت کلی حرکت بازار هستند. خطوط روند فرعی (Minor Trendlines) معمولاً در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر ترسیم می‌شوند و می‌توانند برای معاملات کوتاه‌مدت استفاده شوند.
• خطوط روند داخلی (Internal Trendlines): این نوع از خطوط روند نقاط داخل نمودار را نیز شامل می‌شود و ممکن است در برخی مواقع برای تعیین نوسانات کوچک‌تر مفید باشد.

کاربرد خطوط روند در تحلیل

• حمایت و مقاومت: در روند صعودی، خط روند به‌عنوان سطح حمایت عمل می‌کند، و معامله‌گران می‌توانند به دنبال فرصت‌های خرید در نزدیکی این خط باشند. در روند نزولی، خط روند به‌عنوان سطح مقاومت عمل می‌کند و معامله‌گران می‌توانند در نزدیکی آن به دنبال فرصت‌های فروش باشند.
• شکست خط روند: زمانی که خط روند شکسته شود، ممکن است نشانه‌ای از تغییر جهت روند باشد. مثلاً شکستن خط روند صعودی به پایین می‌تواند نشانه آغاز روند نزولی باشد.

 مثال عملی برای ترسیم خط روند

فرض کنید که شما در حال تحلیل یک نمودار روزانه از سهامی هستید. برای رسم خط روند صعودی، دو کف مهم را شناسایی می‌کنید (مثلاً در قیمت‌های 50 و 55 دلار). سپس یک خط مستقیم از این دو نقطه رسم می‌کنید و آن را به جلو ادامه می‌دهید. هر بار که قیمت به این خط نزدیک می‌شود، می‌توانید انتظار حمایت داشته باشید و به دنبال فرصت‌های خرید باشید.

خط روند مقدماتی در برابر خط روند معتبر

در تحلیل تکنیکال، خط روند مقدماتی و خط روند معتبر دو مفهوم کلیدی هستند که تفاوت‌هایی از نظر اعتبار و استفاده در تحلیل دارند. در ادامه به بررسی این دو خط و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم:

 خط روند مقدماتی (Preliminary Trendline)

خط روند مقدماتی خطی است که در مراحل اولیه یک روند شکل می‌گیرد. این خط ممکن است تنها با اتصال دو نقطه (دو کف یا دو سقف) رسم شده باشد و هنوز آزمون‌های کافی را برای اعتبارسنجی پشت سر نگذاشته است.

ویژگی‌های خط روند مقدماتی:

• تعداد برخورد کم: معمولاً این خط فقط با دو نقطه از نمودار قیمت (مثلاً دو کف یا دو سقف) رسم شده است.
• اعتبار کم: هنوز نمی‌توان به طور قطع گفت که این خط نمایانگر روند واقعی بازار است.
• تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت: ممکن است این خط توسط نوسانات کوچک بازار شکسته شود و نشان‌دهنده تغییر روند نباشد.
• نقطه شروع تحلیل: خط روند مقدماتی معمولاً برای مشاهده اولیه و درک اولیه از حرکت قیمت استفاده می‌شود.

مثال:

اگر قیمت دارایی به تازگی دو کف بالاتر از کف قبلی تشکیل داده باشد، شما می‌توانید یک خط روند مقدماتی برای شناسایی یک روند صعودی احتمالی رسم کنید. اما این خط تا زمانی که حداقل یک برخورد دیگر نداشته باشد، معتبر نیست.

خط روند معتبر (Confirmed Trendline)

خط روند معتبر خطی است که پس از گذشت زمان و با آزمایش و تأیید توسط حرکات قیمت به عنوان یک سطح قابل اعتماد شناخته می‌شود.

ویژگی‌های خط روند معتبر:

• تعداد برخورد بیشتر: این خط باید حداقل سه برخورد با نقاط قیمت (کف یا سقف) داشته باشد.
• اعتبار بیشتر: این خط به دلیل تعداد برخوردها و توانایی‌اش در حفظ قیمت به عنوان حمایت یا مقاومت، اعتبار بالایی دارد.
• سطح کلیدی بازار: معامله‌گران به خطوط روند معتبر به عنوان سطوح کلیدی حمایت و مقاومت نگاه می‌کنند.
• پیش‌بینی روند: می‌توان از این خط برای پیش‌بینی جهت آینده قیمت استفاده کرد.

مثال:

اگر قیمت در طول زمان چندین بار به خط روند برخورد کند و دوباره بازگردد، این خط به‌عنوان یک خط روند معتبر در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت‌های کلیدی بین خط روند مقدماتی و معتبر

چگونگی تبدیل خط روند مقدماتی به خط روند معتبر

1. شناسایی نقاط برخورد جدید: منتظر باشید که قیمت حداقل یک یا دو بار دیگر با خط برخورد کند.
2. تأیید پایداری خط: بررسی کنید که آیا قیمت بدون شکستن خط به روند خود ادامه می‌دهد یا خیر.
3. همراهی با حجم معاملات: خط روند معتبر معمولاً همراه با افزایش حجم معاملات در نزدیکی برخوردهاست.
4. زمان‌بندی: خط روندی که در بازه‌های زمانی طولانی‌تر پابرجا بماند (مثلاً چند روز یا هفته)، معتبرتر است.

درجه نفوذ خط روند ( Trendline Penetration )

 به میزان و عمق نفوذ قیمت در خط روند اشاره دارد. خط روند یک ابزار مهم در تحلیل تکنیکال است که نشان‌دهنده جهت و رفتار کلی قیمت یک دارایی مالی است و به ما کمک می‌کند روند صعودی یا نزولی را شناسایی کنیم. حالا وقتی که قیمت خط روند را نفوذ می‌کند، این به معنای عبور قیمت از این خط به بالا یا پایین است. این اتفاق ممکن است نشانه‌ای از تغییر در روند موجود باشد، ولی تحلیل‌گر باید توجه ویژه‌ای به درجه نفوذ داشته باشد تا بفهمد آیا این نفوذ واقعی است یا یک شکست کاذب.

در ادامه به چند نکته کلیدی درباره درجه نفوذ خط روند می‌پردازیم:

1. شکست کاذب (False Breakout): بسیاری اوقات قیمت برای مدت کوتاهی خط روند را می‌شکند، اما دوباره به مسیر قبلی خود بازمی‌گردد. این نوع شکست معمولاً به عنوان شکست کاذب شناخته می‌شود. تحلیل‌گران معمولاً درجه نفوذ را برای تشخیص شکست کاذب از شکست واقعی مورد بررسی قرار می‌دهند.
2. درجه یا عمق نفوذ: هرچه قیمت با درجه و عمق بیشتری از خط روند عبور کند، احتمال واقعی بودن شکست افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، اگر قیمت با حجم معاملات بالا و فاصله قابل‌توجهی خط روند را بشکند، احتمالاً نشان‌دهنده تغییر در روند است.
3. حجم معاملات: درجه نفوذ را بهتر است همراه با حجم معاملات تحلیل کرد. اگر نفوذ همراه با افزایش چشمگیر در حجم معاملات باشد، این نشان‌دهنده آن است که قدرت خریداران یا فروشندگان بیشتر شده و احتمال تغییر روند بالا است.
4. تاخیر و تأیید شکست: تحلیل‌گران اغلب ترجیح می‌دهند منتظر بمانند تا نفوذ تأیید شود. یکی از روش‌های مرسوم برای این کار این است که دو یا سه کندل بعد از شکست بررسی شود. اگر قیمت در این کندل‌ها به حرکت در جهت جدید ادامه داد، احتمال واقعی بودن شکست بیشتر است.
5. زاویه و شیب خط روند: شیب خط روند نیز در درجه نفوذ تأثیرگذار است. خطوط روند با شیب تندتر، عموماً کمتر پایدار هستند و نفوذ قیمت از آنها ممکن است به معنای تغییر سریع در احساسات بازار باشد. در مقابل، خطوط روند با شیب ملایم بیشتر قابل اعتماد هستند و درجه نفوذ قیمت از آنها به طور معمول بیانگر تغییر معنادارتر در روند است.

مثال:

فرض کنید در یک روند صعودی خط روندی رسم کرده‌اید که کف‌های قیمتی را به هم متصل می‌کند. اگر قیمت این خط را به سمت پایین بشکند:

• اگر تنها کمی خط روند را نفوذ کند و سریع به بالا برگردد، این احتمال وجود دارد که شکست کاذب بوده و روند صعودی هنوز پابرجاست.
• اگر قیمت با فاصله و حجم زیاد از خط روند عبور کند، احتمالاً نشان‌دهنده آغاز یک روند نزولی جدید یا دست‌کم اصلاح عمیق‌تری در روند است.

اهمیت قیمت های رند در حمایت و مقاومت

قیمت‌های رُند یا سطح‌های عددی که به‌طور طبیعی به یاد می‌مانند (مثل اعداد پایان‌یافته به 0 یا 5، مانند 1000، 500، یا 50)، در تحلیل تکنیکال به‌عنوان سطوح حمایت و مقاومت اهمیت زیادی دارند. این اعداد به‌دلیل روان‌شناسی بازار، تبدیل به نقاط مهمی می‌شوند که معامله‌گران معمولاً به آن‌ها توجه می‌کنند. در ادامه توضیح می‌دهیم که چرا قیمت‌های رُند به‌عنوان حمایت یا مقاومت مهم هستند:

1. روان‌شناسی بازار و جذابیت قیمت‌های رند

قیمت‌های رُند به‌دلیل ماهیت ساده و به‌خاطرسپاری آسانشان، به سطح‌هایی تبدیل می‌شوند که تعداد زیادی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران تصمیمات خود را در اطراف آن‌ها می‌گیرند. این موضوع به دلیل روان‌شناسی انسان‌ها است؛ افراد تمایل دارند که در سطوحی معامله کنند که به راحتی قابل به یادآوری باشد.

برای مثال، اگر قیمت یک سهام در حال نزدیک شدن به سطح 100 دلار باشد، بسیاری از معامله‌گران ممکن است تصمیم بگیرند که در این سطح خرید کنند یا از معامله خارج شوند. این تجمع سفارشات در این سطوح باعث می‌شود که قیمت‌های رند به‌عنوان حمایت یا مقاومت عمل کنند.

2. حجم سفارشات در قیمت‌های رند

در سطوح قیمت‌های رُند، معمولاً حجم سفارشات بیشتری مشاهده می‌شود. بسیاری از معامله‌گران، از جمله سرمایه‌گذاران مبتدی تا حرفه‌ای و حتی الگوریتم‌های معاملاتی، سعی می‌کنند سفارشات خود را در این سطوح قرار دهند. این باعث می‌شود که وقتی قیمت به سطح رند نزدیک می‌شود، شاهد افزایش حجم معاملات باشیم، که خود منجر به واکنش قوی‌تر قیمت در آن ناحیه می‌شود.

3. سطوح حمایت و مقاومت قوی‌تر

قیمت‌های رند معمولاً به‌عنوان سطح حمایت و مقاومت قوی‌تری عمل می‌کنند، زیرا تعداد زیادی از معامله‌گران به این سطح‌ها توجه می‌کنند. به عنوان مثال:

• سطح حمایت: اگر قیمت در نزدیکی یک سطح رند (مثل 50 دلار) باشد و این سطح در گذشته به‌عنوان حمایت عمل کرده باشد، احتمال زیادی وجود دارد که دوباره به‌عنوان حمایت عمل کند، چون معامله‌گران سفارشات خرید خود را در این سطح قرار می‌دهند.
• سطح مقاومت: همین‌طور، اگر قیمت به سطح 100 دلار نزدیک شود و این سطح قبلاً مقاومت بوده باشد، احتمال زیادی وجود دارد که دوباره به‌عنوان مقاومت عمل کند، چون بسیاری از فروشندگان در این سطح اقدام به فروش می‌کنند.

4. توقف‌ضرر و سودگیری در قیمت‌های رند

معامله‌گران معمولاً از قیمت‌های رند به‌عنوان نقاطی برای قرار دادن سفارش‌های توقف‌ضرر یا سودگیری استفاده می‌کنند. این باعث می‌شود که وقتی قیمت به این سطح‌ها نزدیک می‌شود، نوسانات قیمتی شدیدتر شوند؛ زیرا بسیاری از سفارشات در این سطوح اجرا می‌شوند.

5. مثال‌هایی از بازار

• بازار سهام: اگر قیمت سهامی به سطح 100 دلار برسد، احتمالاً شاهد فروش زیاد در این سطح خواهیم بود، زیرا بسیاری از معامله‌گران منتظر رسیدن قیمت به این سطح برای سودگیری هستند.
• بازار ارز دیجیتال: مثلاً در بیت‌کوین، سطح‌های رند مانند 20,000 یا 50,000 دلار اغلب به‌عنوان سطح‌های روانی مهم در بازار عمل کرده‌اند و بارها مشاهده شده که قیمت در این سطوح نوسان قابل‌توجهی داشته است.

6. شکست قیمت‌های رند

وقتی قیمت از یک سطح رند عبور می‌کند، معمولاً نشان‌دهنده تغییر مهمی در بازار است. اگر سطح مقاومت 100 دلار شکسته شود و قیمت بالاتر از آن تثبیت شود، این احتمالاً نشان‌دهنده ورود خریداران جدید و آغاز یک روند صعودی تازه است.

جمع‌بندی:

در کتاب جان مورفی، خطوط روند به عنوان ابزاری ضروری در تحلیل تکنیکال معرفی شده‌اند که می‌توانند به شناسایی و پیش‌بینی روندها کمک کنند. خطوط روند به‌طور خاص برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، تایید یا رد روندهای مختلف، و پیش‌بینی نقاط ورود و خروج از بازار استفاده می‌شوند. برای استفاده مؤثر از این خطوط، ضروری است که تحلیل‌گر حداقل از دو نقطه قیمت برای رسم یک خط روند معتبر استفاده کند و همواره به حجم معاملات و تایم فریم‌های مختلف توجه داشته باشد